ŞANLIURFA – Türkiye’nin tarımsal üretim merkezi konumundaki Şanlıurfa, zeytin ve fıstık üretiminde ülke ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. 2023 yılı itibarıyla yıllık 20 bin ton zeytin ve 200 bin ton fıstık üretimi gerçekleştiren kent, özellikle Türkiye’nin toplam fıstık üretiminin %40’ını karşılayarak ihracatta kritik bir rol oynuyor. Ancak, bu ürünlerin işlenmesi ve katma değerinin artırılması için modern ve çevreye duyarlı işleme tesislerine olan ihtiyaç giderek artıyor.
Ruhsatsız Tesisler Çevreyi Tehdit Ediyor
Şanlıurfa’da bazı ruhsatsız zeytin sıkma ve fıstık işleme tesislerinin tarım arazilerinde denetimsiz şekilde faaliyet göstermesi, ciddi çevresel sorunlara yol açıyor. Bu tesislerin, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile 2872 sayılı Çevre Kanunu’na aykırı olarak çalıştığı belirtiliyor. Uzmanlar, ruhsatsız işletmelerin atık yönetimi ve çevresel koruma önlemleri yetersiz olduğu için toprak verimliliğinde %10-15 oranında düşüş yaşandığını, hatta uzun vadede kalıcı toprak bozulmalarının meydana geldiğini ifade ediyor.
Ruhsatsız tesislerin neden olduğu kirlilik, yeraltı sularını tehdit ederken, çevredeki flora ve fauna dengesine de zarar veriyor. Tarım arazilerinde ekosisteme geri döndürülemez etkiler bırakan bu tesisler, özellikle bölgedeki tarımsal üretimin geleceğini tehlikeye atıyor.
Sürdürülebilir Kalkınma İçin Ruhsatlı Tesisler Şart
Uzmanlar, Şanlıurfa’nın tarımsal potansiyelini korumak ve çevreye zarar vermeyen üretim süreçleri sağlamak için ruhsatlı işleme tesislerinin teşvik edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Organize sanayi bölgelerinde kurulacak ruhsatlı tesislerin, hem iç piyasa hem de ihracatta ürünlerin rekabet gücünü artıracağı belirtiliyor. Ayrıca ruhsatsız tesislerin ihtisas gıda işleme merkezlerine yönlendirilmesi ve denetimlerin sıklaştırılması gerektiği vurgulanıyor.
Yetkililer, çevre mevzuatlarına uygun çalışan işletmelerin desteklenmesiyle Şanlıurfa’nın tarımsal ürünlerinin dünya pazarında daha rekabetçi hale geleceğini ve çevresel sürdürülebilirliğin sağlanacağını belirtiyor.
Uzmanların altını çizdiği bir diğer önemli nokta ise sürdürülebilir kalkınma için modern işleme tesislerinin yalnızca ekonomik bir gereklilik değil, aynı zamanda tarım arazilerinin ve doğal kaynakların korunması adına bir zorunluluk olduğudur.
Urfa Çalışma Grubu