?in’in Xinjiang Uygur ?zerk B?lgesi K?lt?rel Eserler ve Arkeoloji Enstit?s?’nde araştırmacı yardımcısı Xu Youcheng, “4 yıllık arkeolojik kazılardan sonra, Lap?uk antik kentinin Tang Hanedanı d?neminden kalma Nazhi kenti olduğu doğrulandı” dedi.
Kumul Şehri’nin yaklaşık 65 kilometre doğusundaki Evirğol b?lgesinin Karad?ve kasabasına bağlı Bostan k?y?nde yer alan Lap?uk antik kenti, 2019 yılında, ulusal ?nemli k?lt?rel kalıntı koruma birimi olarak ilan edildi. 2019-2022 yıllarında Xinjiang K?lt?rel Eserler ve Arkeoloji Enstit?s? ile Lanzhou ?niversitesi ve Kuzeybatı ?niversitesi ve Kumul K?lt?r M?zesi, antik kent kalıntılarının arkeolojik kazılarını y?r?tmek amacıyla bir arkeoloji ekibi oluşturdu.
Tarihi kayıtlara g?re, ?in’in Tang hanedanının Zhenguan d?neminin d?rd?nc? yılında (MS 630) Kumul’da Evirğol İli kurulurken, Nazhi dahil 3 il?e Evirğol İli’ne doğrudan bağlı kılındı. Tarihlendirme, Lap?uk antik kentinin Tang Hanedanı’nın ilk ve orta d?nemlerinde kullanıldığını g?stermekte. İdikut’un (Gaochang) Uygur d?neminde kullanılmaya devam etmiş ve onarılmıştır, bu da temelde tarihsel kayıtlarla tutarlı. Xu Youcheng, “Lap?uk antik kentinin kentsel d?zeni, ek yapıları ve cenaze gelenekleri gibi bir?ok alanda yapılan arkeolojik bulgular, Baiyang Nehri Vadisi’nde Tang d?nemine ait Nazhi kenti ile en ?ok uyumluluğa sahip bir tek bu şehrin bulunduğunu g?steriyor” diye konuştu.
Lap?uk Antik Kenti’nin batısında, arkeoloji ekipleri bir Budist tapınağının kalıntılarını keşfetti. Xu Youcheng, “Burada olduk?a ?l?ekli bir Budist tapınağı bulunuyordu. Tapınak iki alana ayrılırken, Buda salonları, mağaralar, manastır mağaraları ve pagoda gibi kalıntılar vardır. Lap?uk ve Baiyang Nehri Vadisi’nde keşfedilen diğer Budist tapınaklarının kalıntıları, Budizm’in o d?nemde insanların yaşamlarındaki ?nemli konumunu g?steriyor” ifadelerini kullandı.
Antik kentin kuzeybatısındaki y?ksek platformda, arkeologlar ayrıca farklı boyutlarda ve farklı derinliklerde ve d?zenli şekilde sıralar halinde dizilmiş 50’den fazla yuvarlak şekilde depolama mağarası keşfettiler. Ayrıca antik kentin kuzeyinde Tang Hanedanına ait fırın alanından kil kaplar, kavanozlar, kaseler ve tepsiler gibi g?nl?k kullanım eşyaları ?ıkarıldı.
Eğimli mezarların keşfedilmesi, Lap?uk Antik Kenti’nin arkeolojik ?alışmasında ?nemli bir başarı. Bu mezarlar, Merkez Ovalar’da tipik bir mezar geleneğidir ve Tang Hanedanlığı’nda ?ok pop?lerdi.
Xu Youcheng konuyla ilgili şunları anlattı:
“Turfan b?lgesinin g?neyindeki Loulan (Kroren) ve doğusundaki Dunhuang’da ?ok sayıda eğimli mezar bulunurken, daha ?nce sadece Kumul’da bulunmadı. Lap?uk mezarlığıyla ilgili arkeolojik ?alışmalarda eğimli mezar tarzının batıya yaygınlaştırılmasına dair eksik halka tamamlandı.”
Arkeologlar, mezarlıkta bulunan Tang d?nemine ait madeni paraları gibi kalıntıların hepsinin net kronolojik bilgiler aktardığını ve antik kent d?neminin Tang d?neminin başından ortasına kadar s?rd?ğ?n? s?ylerken, Lap?uk Antik Kenti’nin Tang d?nemindeki Nazhi kenti olduğunun etkili bir şekilde kanıtlandığını savundu.
Lap?uk mezarlığından ?ıkarılan eşyalar arasında Tang d?nemine ait Kaiyuan Tongbao madeni paraları, Han hanedanlığının imparatoru Wudi tarafından basılan Wuzhu standart bakır sikkeleri, sa? tokaları, bakır aynalar gibi Orta Ovalar k?lt?r?n?n unsurlarını taşıyan kalıntıların yanı sıra Sasani İmparatorluğu’na ait g?m?ş sikkeleri, bakır k?peleri, yakut altın y?z?kleri, cam nazar boncukları ve turkuazlar gibi d?nemin Orta Asya ve Batı Asya b?lgelerinde pop?ler olan para birimleri ve mallar bulunuyor.
Bir dizi arkeolojik keşif ?alışmalarında, Nazhi kentinin g?r?n?m? giderek daha net hale getirildi.
Xu Youcheng, “Eski İpek Yolu ?zerinde, Kumul kentinin batısındaki ilk b?y?k istasyon konumundaki Nazhi şehri, aynı zamanda Turfan ve Kumul arasındaki ?nemli bir tamamlayıcı nokta. Burası Doğu-Batı k?lt?rleri ve ?eşitli etnik gruplardan vatandaşların temas kurmalarını ve kaynaşmalarını sağlayan ?nemli bir b?lge. Tang ve Song hanedanları d?neminde, Nazhi şehrinde yaklaşık binlerce insan yaşarken, ?nemli b?y?kl?kte bir şehirdi diyebilirim.” diye konuştu
Uzmanlar, Lap?uk Antik Kenti’ndeki arkeolojik kazıların, Xinjiang’ın Tang ve Song hanedanlıkları d?nemindeki tarihi, k?lt?r? ve İpek Yolu ?zerindeki ticaret gibi alanlardaki inceleme ?alışmaları i?in yeni bir bakış a?ısı sunduğunu savunuyor.
Arkeologların bu yıl ayrıca Lap?uk Antik Kenti kalıntıları ?zerinde daha ?ok arkeolojik kazı ger?ekleştirmesi bekleniyor.
Kaynak ?in Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
