Stres ?ok sayıda hastalığa davetiye ?ıkarıyor… Halk arasında diş sıkma olarak bilinen bruksizm sorunu da bu rahatsızlıklar arasında yer alıyor. ?zellikle g?n?n ?nemli bir b?l?m?n? kapsayan iş hayatında yaşanan sorunlar ve anlaşmazlıklar, ?zellikle geceleri diş sıkma problemi olarak dışa vurabiliyor.?Memorial Bah?elievler Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı B?l?m?’nden Protez Uzmanı Uz. Dr. Esma S?nmez,?diş sıkma hakkında bilgi verdi.?

?

İşte tahamm?l sınırı en alt seviyelere inebiliyor?

Diş sıkma, g?n i?erisinde ve uyku sırasında diş gıcırdatma- sıkma bi?iminde ger?ekleşen, ağzın sert ve yumuşak dokularında ?eşitli olumsuzluklara yol a?an istem dışı ve parafonksiyonel bir ?iğneme sistemi rahatsızlığıdır.?Bir?ok insan g?n i?erisinde ya da gece uyurken gerek iş yoğunluğu, gerekse g?nl?k yaşamın y?ksek temposu gibi nedenlerle ciddi bir stres dalgası i?erisinde olabilmektedir. İnsanların stres seviyesini katlayan daha bir?ok sebep olabilir. Bu stres, zaman zaman insan ilişkilerindeki tahamm?l sınırını en alt seviyelere ?ekerken, kişilerin istem dışı davranışlarında da belirgin bir artışın g?zlemlenmesine yol a?abilir. Diş sıkma alışkanlığı da bu davranışlar arasında ilk sıralarda yer almaktadır.?G?nl?k aktiviteler sırasında bireylerin dişlerini temasta tutup, onlara kuvvet uygulaması sık g?r?len bir durumdur. Bu tip tablolar g?n i?inde bireyler işlerine konsantre olduğunda ya da yoğun fiziksel kuvvet sarf ederlerken de g?r?l?r. ?

?

Diş sıkmanın kaynağında birden fazla etken olabilir?

Diş?sıkmanın ?nedenleri?halen tartışılmaktadır ve genellikle ?psikolojik, genetik ve stres fakt?rleri ?zerinde durulmaktadır. G?n?m?zde birden fazla etkenle ilişkili olabileceğine dair ortak bir inanış bulunmaktadır. Bilimsel ?alışmalar uyku sırasında diş?sıkmanın ?santral?ve otonom sinir sisteminde ağız- y?z fonksiyonları ve uyku d?zenlemesiyle, ek olarak?psikososyal?ve genetik fakt?rlerle ilgili olduğunu g?stermektedir. Ancak genetik etkisini a?ıklamak i?in, pek ?ok kuşak ?zerinde yapılacak ?alışmalarla?kromozomal?teşhis gerekir.?

?

Diş sıkmanın?anksiyete, sinir ve depresyon ile ilgili g??l? ilişkileri bulunuyor

Pek ?ok hastada diş sıkmanın beraberinde psikiyatrik belirtilerin de bulunuşu g?zlemlenmiştir. Bu sendrom ile ilgili yapılan ?alışmalarda, hastaların psikolojik ve psikiyatrik a?ıdan da değerlendirilmelerine ihtiya? duyulduğu bildirilmiştir. Psikolojik etkenler de var olan temporomandibular ağrıyı ve yakınmaların şiddetini artırır, ağrıyı gidermek i?in uygulanan tedavilere yanıtı azaltabilir. Deneysel koşullarda psikolojik stres artırılınca, ?iğneme kasında elektriksel aktivitenin arttığı g?sterilmiştir. Stresli ve yorucu g?nlerden sonra da diş sıkma veya diş gıcırdatma da artış g?zlenmiştir. Bu parafonksiyonel alışkanlıklarda psikolojik etkenler ?zerine yapılan ?alışmalarda, anksiyete, sinir, kaygı ve depresyon ile ilgili g??l? ilişkiler elde edilmiştir.

?

Diş sıkma bir?ok sağlık sorununa neden oluyor?

Diş sıkma neticesinde dişlerde, eklemlerde ve dokularda değişik mekanizmalar dahilinde kuvvetler; bununla birlikte gerilmeler meydana?gelmektedir.?Literat?rde diş sıkmanın dişlerde aşınma, kas ağrıları, temporomandibular eklem (TME) ağrısı, dişlerde ağrı ve mobilite, baş ağrısı, sabit ve hareketli protezler i?in de ?eşitli problemlere neden olduğu bildirilmiştir. ?ocuklar, gen? erişkin ve erişkinler ?zerinde yapılan araştırmalarda ?eşitli parafonksiyonel aktiviteler ve TME semptomları arasındaki ilişkilerin ?nemi g?sterilmiştir. Diş sıkma aynı zamanda atrizyon yani s?rt?nme kaynaklı aşınmaya da yol a?abilir. Diş sıkma devam ettiği s?rece ağız b?lgesindeki hasar daha da artar, diş minesinde ?atlaklar, dişlerde hassasiyet, mine kırıkları ve renkleşme g?r?lebilir. Ayrıca uzun vadede kemik erimesi ve diş eti ?ekilmesi ile karşılaşılabilir. Diş sıkma parafonksiyonunu s?rd?renlerin ?oğu uzun vadede ?kapsamlı diş restorasyonlara ihtiya? duyabilirler. Diş sıkma ve diş gıcırdatma y?z kaslarında ve ?iğneme kaslarında (?zellikle masseter) hipertrofiye yani b?y?meye neden olur. Uzun d?nemde bunun sonucu olarak kare ?ene g?r?n?m?ne neden olabilir. ?Diş sıkma ve gıcırdatmaya bağlı masseter ile temporal kaslarda ağrı ve hassasiyet, yorgunluk, fonksiyonel sınırlama g?r?l?r. ??

?

Şeffaf plaklar tedavide ?nemli rol oynuyor?

Diş gıcırdatma ya da sıkma problemlerine karşı birtakım tedavi y?ntemleri uygulanır.?Diş hekimleri ilk aşamada daima geri d?n?ş? olan klasik tedavilere başvurmalıdır.?Bu y?ntemlerden biri dişlerin birbirine olan temasını kesmek i?in kullanılan şeffaf plaklardır.?Aşırı diş sıkan bireylerde hekim kontrol?nde bir antidepresan ya da kas gevşetici kullanılabilir.?İla? tek başına bir tedavi y?ntemi değildir, şeffaf plak ile beraber kullanılmalıdır.?D?zenli kontroller ve plağın ?iğneme y?zeyi uyumlamaları ile uzun- kısa d?nemde ortaya ?ıkabilecek zararlar ?nlenebilir.

Hibya Haber Ajansı