Çinli uzmanlar Türkiye’deki seçimlere nasıl bakıyor?

14 Mayıs’ta yapılacak se?imler, T?rkiye’deki ekonomik ve toplumsal gelişmeler a?ısından b?y?k ?nem taşıdığı gibi, T?rk dış politikası ?zerinde de belirleyici olacak.

20 yılı aşkın s?redir iktidardaki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en zorlu sınavı olarak değerlendirilen kritik se?imin, T?rkiye’nin Rusya ile son yıllarda yaşadığı yakınlaşmaya, ?in ile ilişkilerine ve Ortadoğu’daki gelişmelere nasıl etki edeceği t?m d?nyayı yakından ilgilendiriyor.

Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılı?daroğlu’nun se?imden galip ayrılması durumunda, T?rkiye’nin Batı’ya y?nelebileceğine işaret eden ?inli uzmanlar, olası iktidar değişikliğinin T?rk dış politikasında yaratacağı etkiler konusunda farklı g?r?şlere sahip.

‘‘?in-T?rkiye arasında ‘siyasi soğukluk, ekonomik hareketlilik’ d?nemi yaşanabilir’’

Zhejiang Uluslararası ?alışmalar??niversitesi T?rkiye Araştırmaları Merkezi Direkt?r? Profes?r Shen Zhixing, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeniden se?ilmesi durumunda, T?rkiye'nin Doğu ile Batı arasında y?r?tt?ğ? denge politikasını s?rd?receğini, ?in ile T?rkiye arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğinin de istikrarlı şekilde ilerlemeye devam edeceğini s?yledi.

Avrupa Birliği'ne ?yelik s?reci defalarca engellere maruz kalan T?rkiye’de Shanghai İşbirliği ?rg?t?'ne katılma arayışlarının başladığına işaret eden Profes?r Shen, ?in’in Kuşak ve Yol inisiyatifi ile T?rkiye’nin Orta Koridor planının kenetlenmesini desteklemenin stratejik a?ıdan T?rkiye’nin ?ıkarına olduğunu dile getirdi.

Profes?r Shen, muhalefetin programına bakıldığında, Kılı?daroğlu’nun se?imi kazanması h?linde T?rkiye’nin Doğu ile Batı arasında bir tercih yaparak Batı’ya y?neleceğini ifade etti.

?inli akademisyen, ABD ve Batılı ?lkelerin, AB’ye ?yelik ve K?rt sorunu gibi hususlarda Ankara’nın isteklerini yerine getirme ihtimalinin d?ş?k olduğunu, dolayısıyla muhalefetin "Tarih? İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması" ?nerisini de ortaya koyduğuna dikkat ?ekerek, ‘‘?in-T?rkiye ilişkilerinde ‘siyasi soğukluk, ekonomik hareketlilik’ d?nemi?yaşanabilir.’’ dedi.

Shen, T?rkiye’deki olası iktidar değişikliğinin iki ?lke arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğini b?y?k ?l??de etkilemeyeceğini kaydetti.

Shanghai ?niversitesi?T?rkiye Araştırmaları Merkezi Direkt?r? Profes?r Guo Changgang, T?rkiye’nin ABD ve diğer Batılı ?lkelerden gelen yatırımlara karşı temkinli davrandığına işaret etti. Ekonomisinin tamamen Batı’nın kontrol?ne girmesini veya Batı’ya bağımlı h?le gelmesini istemeyen T?rkiye'nin kalkınma modelini ?eşitlendirmeyi arzuladığına dikkat ?eken Profes?r Guo, Orta Koridor ile Kuşak ve Yol’un kenetlenmesinin bu a?ıdan iyi bir ?rnek teşkil ettiği gibi, T?rkiye'nin enerji ve lojistik merkezi olma rol?n? ileriye taşıması i?in de ?nemli bir fırsat olduğunu dile getirdi.

‘‘Rusya ile ilişkilerin bozulmasının bedeli ağır olur’’

T?rkiye’deki olası iktidar değişikliği, Ankara’nın Moskova ile Kiev arasındaki arabuluculuk ?abaları a?ısından da merak konusu.

Rusya ile Ukrayna arasındaki ?atışmaların başlamasından sonra Batılı ?lkelerin Moskova’ya y?nelik yaptırımlarına katılmayan T?rkiye, arabuluculuk ?abaları ve Karadeniz Tahıl Girişimi ile uluslararası arenada dikkat ?ekti. Diğer yandan, Ankara ile Moskova, enerji alanındaki işbirliğini de sıkılaştırıyor.

Peki T?rkiye ile Rusya arasında son yıllarda g?r?len yakınlaşma, Erdoğan d?neminin bitmesi h?linde devam edecek mi?

Profes?r Shen Zhixing, Erdoğan iktidarının s?rmesi durumunda, T?rkiye ile Rusya arasında enerji, savunma, ekonomi ve ticaret gibi alanlardaki işbirliğinin s?ratle gelişmeye devam edeceğini, Ankara’nın Batı ile Moskova arasındaki denge stratejisini s?rd?receğini kaydetti.

Muhalefetin 14 Mayıs’taki se?imlerden galip ayrılması durumunda T?rkiye’nin siyasi olarak Batı’ya y?neleceğini, asker? olarak da NATO ?izgisine d?neceğini ifade eden ?inli akademisyen, T?rkiye-Rusya ilişkilerinin bu durumdan b?y?k ?l??de etkileneceğini vurguladı. Profes?r Shen, ilişkilerin bozulması h?linde Ankara’nın Moskova’dan gelecek b?y?k bir baskıyla karşı karşıya kalacağını, uzun yıllardır?yaratılan olumlu tablonun ortadan kalkacağını belirterek, bunun bedelinin ağır?olacağını kaydetti.

Zou: Rusya ile dengeli bir politika izlenmesi bekleniyor

Fudan ?niversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nden araştırmacı Zou Zhigang ise Erdoğan ve AK Parti d?neminin sona ermesi h?linde dahi T?rkiye’nin Rusya ile Batı arasında dengeli bir politika s?rd?receği kanısında.

Zou Zhigang, ‘‘İktidar değişikliği, T?rkiye-Rusya ilişkileri ?zerinde belli bir etki yaratacak, ancak T?rkiye'nin tamamen Batı’nın yanında yer alması, ABD’nin talebiyle Rusya’ya y?nelik yaptırımlara katılması m?mk?n değil.’’ diye konuştu.

Zou, ‘‘Ankara ile Moskova’nın ekonomi, enerji ve b?lgesel g?venlik alanlarındaki ortak ?ıkarları g?zetildiğinde, Rusya ile arasının tamamen a?ılması T?rkiye'nin ulusal ?ıkarlarına uygun değil. Dolayısıyla, dengeli bir politikanın s?rd?r?lmesi bekleniyor.’’ ifadelerini kullandı.

‘‘Muhalefet, Avrupa yanlısı duruş sergiliyor’’

Araştırmacı?Zou Zhigang, Millet İttifakı’nın T?rkiye’nin bir Batı ?lkesi olma konumuna vurgu yaptığı, Avrupa yanlısı bir duruş sergilediği kanısında.

Zou, ‘‘Muhalefet, ABD-T?rkiye ittifakının yeniden canlanmasını ve NATO ?yesi kimliğini savunuyor; Erdoğan’ın şahsında kişiselleştirilmiş bir dış politikaya karşı olduğu gibi, ?ok kutuplu bir d?nyayı, diğer b?y?k g??lerle ilişkileri geliştirmeyi savunuyor.’’ dedi.

Prof. Guo: İktidar değişikliği Ortadoğu politikasını etkilemez

Son yıllarda diplomatik a?ıdan b?y?k bir hareketliliğe sahne olan Ortadoğu b?lgesi de T?rkiye’deki kritik se?imlerin sonu?larından etkilenecek.

Suudi Arabistan ile İran yıllar sonra ‘‘barışırken’’, Suriye Arap Birliği’ne geri d?nd?. T?rkiye, 2013’ten beri b?y?k gerilim yaşadığı Mısır ile ilişkilerini yumuşattı, Şam y?netimiyle de temas kurmaya başladı.

T?rk halkının sandıkta yapacağı se?im, ?lkenin Ortadoğu politikasını nasıl etkileyecek? ?inli uzmanlar, Ortadoğu’daki muhtemel gelişmelere nasıl bakıyor?

Shanghai ?niversitesi T?rkiye Araştırmaları Merkezi Direkt?r? Profes?r Guo Changgang, olası iktidar değişikliğinin Ankara’nın Ortadoğu politikasını değiştirmeyeceğini belirtti.

T?rkiye’nin son d?nemde Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail ve Mısır ile ilişkilerini normalleştirdiğini hatırlatan Profes?r Guo, ‘‘Bu durum, ?in'in Ortadoğu'da barış ve uzlaşmayı teşvik etme y?n?ndeki tutumuyla da?aynı ?izgide, zira dostane bir atmosfer b?lge ?lkelerinin kalkınması i?in ?nemli bir teminat.’’ ifadelerini kullandı.

Millet İttifakı’nda yer alan Gelecek Partisi'nin genel başkanı Ahmet Davutoğlu’nun "komşu ?lkelerde sıfır sorun" politikasını ?nerdiğine işaret eden Profes?r Guo, muhalefetin se?imden galip ayrılması durumunda da T?rkiye'nin Ortadoğu'daki komşu ?lkeleriyle ilişkilerine d?n?k politikasını değiştirmesinin pek m?mk?n g?r?nmediğini dile getirdi.?

‘‘T?rkiye, kim kazanırsa kazansın Orta Asya’daki n?fuzunu artırmak isteyecek’’

T?rk dış politikasında son d?nemde ?ne ?ıkan noktalardan biri de Orta Asya ile ilişkiler oldu. T?rk Konseyi’nin adının 2021’de İstanbul’da d?zenlenen zirveyle T?rk Devletleri Teşkilatı olarak değişmesi uluslararası toplumun dikkatini ?ekti.

?inli uzmanlar, T?rkiye’nin Orta Asya politikasında yakın gelecekte bir değişiklik beklemiyor.

Fudan ?niversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi'nden Dr. Zou Zhigang, T?rkiye’nin son yıllarda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde Orta Asya ile işbirliğini g??lendirdiğini, Avrasya’nın kalbindeki n?fuzunu genişletmeye ?alıştığını hatırlatarak, ‘‘Muhalefet partileri de T?rkiye’nin ?evresindeki tecridin kalkmasını, b?lge ?lkeleriyle ilişkilerin tamir edilmesini savunuyor. Bu, Erdoğan h?k?metinin Orta Asya politikasından temelde farklı değil. Dolayısıyla, iktidarın değişmesi durumunda T?rkiye’nin b?lgeye d?n?k politikasında b?y?k ?l??de istikrar korunacak.’’ ifadelerini kullandı. ?

Zou Zhigang ile aynı kanaati taşıyan Profes?r Guo Changgang, ‘‘Se?imi kim kazanırsa kazansın, T?rkiye b?lgedeki ?nemli bir g?? olarak rol?n? artırmak isteyecek.’’ dedi.

Ankara’nın Orta Asya ?lkeleriyle ilişkilerinin, Beijing ile ilişkileriyle birlikte değerlendirilebileceğine işaret eden Guo, ‘‘Beş Orta Asya ?lkesi, Kuşak ve Yol’un ?zerindeki ?nemli ?lkeler. Kuşak ve Yol ile Orta Koridor’un kenetlenmesi bağlamında ?in, T?rkiye ve beş Orta Asya ?lkesi arasındaki işbirliğinin daha da derinleştirilmesi i?in yeterli alan bulunuyor.’’ diye konuştu.

‘‘Batı medyasında Millet İttifakı’na destek var’’

Profes?r Guo Changgang, son d?nemde Batı medyasında sıklıkla Millet İttifakı’nı destekleyen a?ıklamalar yayımlandığına işaret ederek, ‘‘Verilere g?re, 5 ila 6 milyon gen? se?men ilk kez oy kullanacak. Batı kamuoyunun, sosyal medyayı daha sık kullanan gen? se?menler ?zerinde etkili olması beklenebilir. Gen?lerin oyu, se?imin anahtarı olabilir.’’ dedi.

?inli uzmanlar, cumhurbaşkanlığı se?iminin ilk turda kazanılmasının b?y?k ?nem taşıdığının, se?imin ikinci tura kalması h?linde belirsizlik unsurlarının sayısının artacağının altını ?izdi.

Kaynak: ?in Uluslararası Radyosu