İnflamatuar Barsak Hastalıkları (İBH) t?m gastrointestinal sistemi tutabilen, etiyolojisi ve patofizyolojisi net bilinmeyen, remisyon ve alevlenmelerle seyreden, barsak dışı bulgulara yol a?abilen kronik sistemik inflamatuar hastalıklardır. İBH’yi tetikleyen durum tam olarak bilinememektedir ancak başlıca ?? mekanizmanın hastalığı tetiklediği d?ş?n?lmektedir. Bunlar, genetik yatkınlık, imm?n sistem reg?lasyonunun bozulması ve ?evresel antijen maruziyetidir.
Crohn hastalığının en sık semptomları ?zellikle sağ alt kadranda belirgin olan karın ağrısı, ishal, halsizlik, yorgunluk ve hematokezyadır (kanlı dışkı). Şiddetli hastalıkta ateş ve kilo kaybı da eşlik edebilir. Bazı hastalarda karın distansiyonu (şişkinlik), kabızlık ve bulantı, kusma gibi obstr?ksiyon semptomları da g?r?lebilir. Perianal tutulum varlığında g?r?len semptomlar ağrı ve akıntıdır. Apse varlığında ateş eşlik edebilir.
?lseratif kolit hastalığında en sık g?r?len semptomlar ise hematokezya, diare, tenesmus, acil dışkılama isteği ve karın ağrısıdır. Ciddi ve şiddetli kolonik tutulum varlığında hastalarda kilo kaybı ve ateş de g?r?lebilir.
?
İnflamatuvar barsak hastalıklarında nihai tanıyı gastroenterolog uzmanı koyar
İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği Y?netim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Filiz Aky?z: “İBH hastalıkları y?zde 10-15 oranda gen? yaşta (erken başlangı?lı) başlamaktadır. Ancak İBH, pediatrik ve geriatrik t?m yaş gruplarında ve her iki cinsiyette eşit g?r?lebilmektedir. İBH’nin insidans ve prevalansı t?m d?nyada yıllar i?erisinde artış g?stermektedir.?
Hastalığın tanısı hik?ye, fizik muayene, laboratuvar tetkikleri, invaziv ve non-invaziv g?r?nt?leme y?ntemleri ve endoskopik biyopsi materyalinin patolojik incelemesi ile konulmaktadır diye belirten Prof. Dr. Filiz Aky?z: “Tanı i?in birinci basamakta, dahiliye uzmanları, genel cerrahlar ?n tanı ile hastaları gastroenterologlara sevk eder. Nihai tanı gastroenterolog tarafından konulur. Hastalığın genetik ge?işi nedeni ile aile hikayesi sorgulanması ?nemlidir. Genetik fakt?rlerin etkisinin Crohn hastalığında, ?lseratif kolite g?re daha baskın olduğu d?ş?n?lmektedir” dedi.
Hastalığın alevlenme ve uyku d?nemleri bulunuyor
Hastalık iyilik d?neminde uykudadır, alevlenme d?neminde semptomatiktir vurgusu yapan Prof. Dr. Filiz Aky?z, s?zlerine şunları ekledi: “İBH sistemik bir hastalık olarak kabul edilir. İBH temel olarak sindirim sistemini etkilese de farklı mekanizmalarla diğer organ ve sistemleri de etkileyebilir. İBH’de kas-iskelet sistemi tutulumu en sık barsak dışı tutulum olarak bildirilmiştir. ?oğu barsak dışı belirti hastalık aktivitesiyle paralellik g?sterir. Karaciğer, safra yolu ve dalak patolojileri; hastalığın bağırsak dışı tutulumu olabileceği gibi tedavilerin etkisine veya eşlik eden hastalıklara da bağlı olabilir.”
?
İnflamatuvar barsak hastalığı ile ilgili t?m merak edilenler İBH Kontrol?mde mobil uygulamasında
Her alanda olduğu gibi yapay zek?nın, ?zellikle endoskopik aktivite değerlendirme ve kanser tarama ama?lı kullanıldığına dikkat ?eken Prof. Dr. Filiz Aky?z, ayrıca genetik ve mikrobiyota ?alışmaları ile biyolojik tedavilere cevabın ve hastalık n?kslerini ?n g?rme ile ilişkili ?alışmaların t?m d?nyada y?r?t?ld?ğ?n? dile getirdi.
Prof. Dr. Filiz Aky?z, inflamatuvar barsak hastalığı ile ilgili t?m merak edilenlerin İBH Kontrol?mde mobil uygulamasında bulunduğunu s?yledi ve ekledi: “Mobil uygulama hastalara, hastalık ile ilgili bilgileri kolay edinebilme şansı vermektedir. Hastaların hastalık aktivitelerini değerlendirmelerini ve hekimlerine sağlıklı bilgi ulaştırmalarını sağlayabilmektedir. “İBH Kontrol?mde” ayrıca yenilik?i bir ??z?m olarak en yakın hastane ve tuvaleti bulma ?zelliği ile yurt dışındaki ?rneklerinden ayrışan, inflamatuvar barsak hastaları i?in hazırlanan ilk T?rk?e uygulama oldu. Hasta ve hasta yakınları iOS ve Android işletim sistemlerinde ?alışan “İBH Kontrol?mde” uygulaması AppStore ve Google PlayStore'dan kolaylıkla ?cretsiz indirilebilir.”
İBH hastaları yaşam tarzına dikkat etmeli
Prof. Dr. Filiz Aky?z: “İBH hastaları, hastalık uykudayken yaşlarına uygun her sporu yapabilirler. Aktif d?nemde ise ağır egzersiz ve spor ?nermiyoruz. Yaşam tarzı değişimi olarak d?zenli uyku, sigara, alkol, paketli gıda ve karbonhidrat t?ketilmemesini ?neririz. Destek ihtiyacı varsa da hastalar psikiyatrist desteği almaktan ?ekinmemeliler. Huzursuz iş ortamından uzaklaşmalı ve negatif enerji aldıkları ortamda bulunmamalılar. ?zellikle aktif d?nemde sık tuvalet ihtiyacı olabilir. İyilik halinde ise d?zenli kontroller ve ila? alımı i?in hastaneye gelmek zorunda olabilirler.? Bu nedenle iş yerlerinin bu konuda yardımcı olmaları iş verimliliğini azaltmak yerine artıracaktır” dedi.
İBH hastaları belirtileri ciddiye almalı
Hekime ulaşmada hızlı ve kolay bir ?lkede yaşasak da hastaların bazen belirtilerini dışkıda kan g?rmediği s?rece ciddiye almadıkları uyarısında bulunan Prof. Dr. Filiz Aky?z: “Bu nedenle belki başka hastalıklarda olduğu gibi kamu spotları hazırlanarak hastalık bilgilendirme yapılabilir. Hekimler i?in Sağlık Bakanlığı ile ortak hazırlanan tanı tedavi rehberleri kapsamına İBH de konulabilir” dedi.
Yaşanan b?y?k deprem felaketi b?lgesinde İBH’ye sahip hastalarda sıkıntı ve stresin hastalığı tetiklediğine, b?lgede ila? ve ?zellikle de biyolojik ila?lara erişimde yaşanabilecek zorluk nedeniyle de hastalığın yeniden alevlenebileceğine, aynı zamanda tuvalet bulma ve kullanımındaki zorluklara dikkat ?eken Prof. Dr. Filiz Aky?z, hastalara şartların iyi olduğu yerlere ge?ici s?re ile taşınmalarını ?nerdi.
?
?
?
?
Hibya Haber Ajansı
