?in-Orta Asya Zirvesi Xi’an kentinde başarıyla d?zenlendi. ?in Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Kazakistan Devlet Başkanı Kassım-Jomart Tokayev, Kırgızistan Devlet Başkanı Sadır Caparov, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman, T?rkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov ve ?zbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev’la birlikte basının karşına ?ıktı.

Xi yaptığı konuşmada, ?in-Orta Asya Zirvesi’nin başarıyla d?zenlendiğine ve ?in-Orta Asya Zirvesi Xi’an Deklarasyonu’nun imzalandığına dikkat ?ekerek, zirvede alınan sonu?larla ?in-Orta Asya ilişkilerinin gelişme haritasının ?izildiğini belirtti.

Xi bir asırdır g?r?lmemiş b?y?k değişimler karşısında ?lke halklarının temel ?ıkarlarından hareket ederek, daha sıkı bir ?in-Orta Asya kader birliğinin oluşturulmasını sağlayacaklarının ve insanlığın keder birliğinin tesisine katkıda bulunmak i?in el ele verip meydan okumalarla ortaklaşa m?cadele edeceklerinin altını ?izdi.

Xi, “Birbirlerinin egemenliği, bağımsızlığı, g?venliği, toprak b?t?nl?ğ? gibi ?ekirdek ?ıkarkarla ilgili konularda karşılıklı olarak destek vereceğiz, kendi somut koşullarımıza g?re se?tiğimiz kalkınma yoluna karşılıklı olarak saygı g?stereceğiz, herhangi bir g?c?n herhangi bir bahaneyle i?işlerine m?dahale etmesine kararlılıkla karşı ?ıkıyoruz. Orta Asya ?lkeleri ?in tarzı modernleşme yolunun d?nyanın kalkınması i?in taşıdığı b?y?k ?nemi onaylayarak, tek ?in ilkesine bağlı kalacaklarını yineledi. Kuşak ve Yol iş birliğinin 10. yılı vesilesiyle kalkınma stratejilerinin kenetlenmesini hızlandıracağız, ticaret serbestliği ve kolaylığını ilerleteceğiz, end?stri ve yatırım iş birliğini genişleteceğiz. ?in-Orta Asya ulaşım koridoru inşası hızlandırılacak, ?in-Orta Asya enerji kalkınma ortaklık ilişkisinin oluşturulması desteklenecek. Yeni ve y?ksek teknoloji iş birliği teşvik edilecek, b?lgesel tahıl g?venliği korunacak, y?ksek tamamlayıcılığa sahip ve kazan-kazan işbirliği i?in yeni ortam ortaklaşa yaratılacak.” ifadelerine yer verdi.

Xi s?zlerini ş?yle s?rd?rd?:

“K?lt?rel ve beşeri iletişim ve iş birliğini kapsamlı bir şekilde derinleştirerek, spor, arkeoloji, turizm ve sağlık gibi alanlarda aktif bir şekilde iş birliğini y?r?teceğiz. ?in, Orta Asya ?lkelerinden ?ğrencilere burs sağlamaya devam ederek, Orta Asya ?lkelerinde daha fazla Luban at?lyesi ve geleneksel tıp merkezi kurmakla bu ?lkelerden yetenekleri yetiştirmek i?in yardımcı olmaya hazır.

Her t?rl? ter?rizm, b?l?c?l?k ve aşırıcılığın yanı sıra, uyuşturucu ka?ak?ılığı ve sınır ?tesi ?rg?tl? su?larla kararlılıkla m?cadele ederek, biyog?venlik, siber g?venlik ve afetle m?cadele alanlarındaki iş birliğini g??lendireceğiz. Afgan halkının g?venlik ve istikrarı savunmasına ve barış?ıl yeniden yapılanmaları ger?ekleştirmesine yardım etmeyi s?rd?rerek, ?atışmalardan uzak duran ve kalıcı barışa kavuşan bir Orta Asya’yı beraber inşa edeceğiz.

BM Şartı’nın amacı ve ilkelerine uyup, ?ok taraflılığı ve geniş kabul g?ren uluslararası yasa ve uluslararası ilişkilerin temel normlarını kararlı bir şekilde savunacağız, uluslararası adalet ve hakkaniyeti koruyacağız ve uluslararası d?zen ile k?resel y?netişim sisteminin daha adil ve rasyonel bir yolda ilerlemesini hızlandıracağız.

İlgili taraflar, K?resel Kalkınma İnisiyatifi, K?resel G?venlik İnisiyatifi ve K?resel Medeniyet İnisiyatifi’ni destekleyerek yerine getirmeye istekli olduklarını belirtti ve bunun d?nya barışı ile kalkınmasının korunması ve insan medeniyetinin ilerletilmesi i?in b?y?k ?nem taşıdığı g?r?ş?n? dile getirdi.

Liderler 2025’te Kazakistan’da toplanacak

Son zirve fırsatıyla, ?in-Orta Asya Liderleri G?r?şme Mekanizması’nı kuracağız. G?r?şmeye ?in ve Orta Asya ?lkeleri sırayla evsahipliği yapacak ve iki yılda bir d?zenlenecek. İkinci ?in-Orta Asya Zirvesi 2025 yılında Kazakistan’da ger?ekleştirilecek. Mekanizma inşasını tamamlamayı hızlandıracağız. Mekanizma ?er?evesinde ulaşım, ekonomi ve ticaret, yatırım ve sanayi, tarım, enerji, g?mr?k ve k?lt?r alanlarına ?ncelik verilmesi ve altı ?lke arasındaki iş birliğinin ?ok y?nl? ve derin bir şekilde hızlandırılması bekleniyor.

Son zirve ilgili ?lkeler arasındaki iş birliğine g?zel bir başlangı? oluşturdu. ?in-Orta Asya ilişkisinin altı ?lkenin gelişmesine yardımcı olacağı gibi, b?lge barışı ve istikrarına da g??l? pozitif enerji katacağına inanıyorum.”

Kaynak ?in Uluslararası Radyosu

Hibya Haber Ajansı