2023 yılında Rusya-Ukrayna savaşı piyasalar ?zerindeki etkisini kısmen kaybederken yerini, k?resel ?apta y?ksek seyreden enflasyon, bankacılık krizi, resesyon endişeleri, Amerika Merkez Bankası (Fed) ve diğer Merkez Bankaları faiz kararları aldı.
Fed’in sıkılaşma politikasının bankacılık sekt?r? ?zelindeki riskleri arttıracağına ilişkin endişeler mevcut iken Mart ayında ?nce Silikon Vadisi Bankası (SVB) ve sonrasında New York merkezli Signature Bank’ın iflas a?ılamaları piyasalarda sert satışlara neden oldu. ABD’deki banka krizi sonrası İsvi?re’nin en b?y?k ikinci bankası konumundaki Credit Suisse’in en b?y?k ortağı Suudi Ulusal Bankası’nın gerekmesi halinde bankaya daha fazla destek vermeyeceklerine ilişkin a?ıklamaları bankacılık krizini k?r?kledi. Silikon Vadisi Bankası’nın (SVB) kredi ve mevduatlarının First Citizens Bankası tarafından devralınması ve İsvi?reli banka UBS’ın Credit Suisse devralmasıyla bankacılık krizine ilişkin endişeler bir miktar azaldı.
2023 yılında ABD ve Avrupa ?lkelerinde enflasyon, Merkez Bankalarından gelen sıkılaşma adımlarının yanı sıra enerji fiyatlarında yaşanan d?ş?ş?n de etkisiyle gerilemeye devam etti.
İngiltere’de 2022 yılı Ekim ayında %11,1 ile 41 yılın zirvesine ?ıkan yıllık enflasyon, 2023 yılı Nisan ayında %8,7 olarak ger?ekleşti.
Almanya’da 2022 yılı Ekim ayında %10,4 ile Aralık 1951'den bu yana en y?ksek seviyesine ulaşan yıllık enflasyon ise 2023 yılı Nisan ayında %7,2’ye geriledi.
Euro B?lgesi’nde yıllık enflasyon 2022 yılı Ekim ayında %10,6 ile rekor kırarken, 2023 yılı Nisan ayında %7,0 oldu.
ABD’de 2022 yılı Haziran ayında %9,1 ile 1987 yılından beri en y?ksek seviyesini g?ren yıllık enflasyon, 2023 yılında Nisan ayında %4,9’a kadar geriledi.
ABD Merkez Bankası (Fed), 2023 yılında ger?ekleştirdiği ?? toplantısında politika faizini 25’er baz puan artırarak %5,00-%5,25 aralığına y?kseltti. B?ylece banka faizi, Ağustos 2007’den beri en y?ksek seviyeye ?ıkardı. Fed Başkanı Powell, faiz artışlarını durdurma y?n?nde bir karar alınmadığını, faiz artırımlarının durup durmadığının yanıtının Haziran toplantısında belli olacağını ifade etti.
İngiltere Merkez Bankası (BoE), 2023 yılında Ocak ayında 50, Mart ve Mayıs aylarında 25’er baz puan artırarak politika faizini %4,50 seviyesine y?kseltti. B?ylece politika faizini 2008’den bu yana en y?ksek seviyeye ?ıkaran banka, son toplantısında enflasyonist baskıların s?rmesi halinde ilave artışlara ihtiya? duyulabileceğini belirtti.
Avrupa Merkez Bankası (AMB), faiz oranlarını Şubat ve Mart ayında 50’şer, Mayıs ayı toplantısında ise 25 baz puan artırarak, refinansman faizini %3,75'e, mevduat faizini %3,25'e ve marjinal fonlama faizini %4 seviyesine y?kseltti. Banka, son toplantısında faiz artış hızını d?ş?r?rken, artışlara devam sinyali de verdi.
T?rkiye ?zelinde ise y?ksek enflasyon, TL’deki değer kaybı, se?im belirsizliği, Şubat ayında yaşanan deprem, TCMB kararları ve jeopolitik riskler yerel varlık fiyatlamaları ?zerinde etkili oldu.
2022 yılının ???nc? ?eyreğinde %4,0 b?y?yen T?rkiye ekonomisi, d?rd?nc? ?eyrekte %3,5 b?y?d?. T?rkiye ekonomisi 2022 yılının tamamında ise %5,6 b?y?me g?sterdi.T?rkiye’de 2022 yılı Ekim ayında %85,51 ile serinin rekoruna ulaşan yıllık enflasyon, 2023 yılı Nisan ayında %43,68 ile 2021 yılı Aralık ayından bu yana en d?ş?k seviyesine indi. 2022 yılı Ekim ayında yıllık bazda %157,69 artarak rekor kıran yurt i?i ?retici fiyat endeksi (Yİ-?FE) ise, 2023 yılı Nisan ayında %52,11 artarak 2021 yılı Ekim ayından bu yana g?r?len en d?ş?k seviyeye geriledi.
TCMB yılın ikinci Enflasyon Raporu’nda enflasyon tahminlerini değiştirmeyerek, 2023 yıl sonu enflasyon tahminini %22,3 ve 2024 yıl sonu tahminini ise %8,8 seviyesinde tuttu.
14 Mayıs Pazar g?n? ger?ekleştirilen 13. Cumhurbaşkanlığı se?iminde kesin olmayan sonu?lara g?re Cumhur İttifakı 322 milletvekili ?ıkarırken, Millet İttifakı 212 milletvekili ?ıkardı. Cumhurbaşkanı Se?imi'nde adayların oyları %50 seviyesinin altında kalmasından ?t?r? adaylar se?ilme yeterliliğini kazanamadı. 28 Mayıs’ta Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan ve Millet İttifakı adayı Kemal Kılı?daroğlu adayı arasında ikinci tur se?imleri yapılacak.
2022 yılı sonunda %9,00 seviyesinde bulunan politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını, 2023 yılı Ocak ayı toplantısında değiştirmeyen TCMB, Şubat ayı toplantısında 50 baz puan indirerek %8,50 seviyesine ?ekti. Banka, Mart ve Nisan toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %8,50 seviyesinde sabit bıraktı.
Bankacılık krizi, enflasyon, resesyon endişeleri, Fed’in ve diğer merkez bankalarının faiz kararları k?resel fiyatlamalar ?zerinde etkili olabilir. T?rkiye ?zelinde ise, enflasyon, TL’de devam eden değer kaybı, se?im belirsizliği, se?im sonrası uygulanacak mali politikalar ve TCMB’nin kararları yerel varlık fiyatlamaları ?zerinde etkili olabilecek unsurların başını ?ekiyor.
Kaynak?BMD Arastirma
Hibya Haber Ajansı
