Singapur'da kiminle görüşeceğini seçmek, Çin’in barış anlayışını yansıtıyor

40'tan fazla ?lke ve b?lgeden savunma ve g?venlik yetkilileri bug?n başlayan Shangri-La Diyaloğu'na katılmak ?zere Singapur'a gitti.

?in Devlet Konseyi ?yesi ve Savunma Bakanı Li Shangfu, d?n Singapur Savunma Bakanı Ng Eng Hen ile g?r?şt?. Bu, diyaloğa katılan ?in heyetinin Singapur gezisi kapsamındaki ger?ekleştirilen ilk g?r?şme oldu. G?r?şmenin ardından yapılan basın toplantısında ?in Savunma Bakanlığı S?zc?s?’n?n dikkat ?ekici bir ifadesi yer aldı.

?in ile ASEAN arasındaki ilişkiyle ilgili olarak Savunma Bakanı Li Shangfu, Asya-Pasifik'in “ortak evimiz” olduğuna ve refah ve istikrarın t?m ?lkelerdeki insanların ortak arzusu olduğuna işaret etti.

Shangri-La Diyaloğu, genellikle Asya ?lkelerinin g?venlik sorunlarını tartıştığı Asya'nın ?nde gelen savunma zirvesi olarak kabul edilir. Ancak zirveyi kendi siyasi hesaplarına alet etmek isteyen taraflar her zaman ?ıkar.

Bu defaki Shangri-La Dialoğu’nda ABD tarafından yapılan konuşmanın teması "ABD’nin Hint-Pasifik b?lgesindeki liderliği” olarak belirlendi. ABD tarafı, diyalogtan ?nce de ?in’in ikili g?r?şme teklifini reddettiği konusunu kışkırtarak bunun son derece sorumsuz bir davranış olduğunu ve diğer Asya ?lkelerinde "paniğe" neden olup "barışı tahrip ettiğini” iddia etti.

Ancak ?in, neden ABD’nin g?r?şme talebini a?ık?a reddetti??in tarafı, ?in-Singapur Savunma Bakanları g?r?şmesinin ardından yapılan brifingde, iki ?lke liderlerinin vardığı mutabakatın yerine getirilmesinden s?z etti.

Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong iki ay ?nce ?in'i ziyaret etti. Ziyaret sırasında iki ?lkenin liderleri, ?in-Singapur ilişkisini kapsamlı, y?ksek nitelikli ve ileriye d?n?k ortaklık ilişkileri seviyesine?y?kseltti. İleriye d?n?k ortaklık ilişkileri nadir g?r?len bir ifadedir

?in Sosyal Bilimler Akademisi Asya-Pasifik ve K?resel Strateji Enstit?s?'nde araştırmacı Xu Liping, "ileriye d?n?k" kavramının iki ?lkenin geleceğe odaklanarak d?nya d?zenindeki değişiklikleri kavraması anlamına geldiğini ve ?in ve Singapur’un y?nlendirme g?c?n? yansıttığını kaydetti.

D?nya d?zeni değişiyor. Singapur tarafından daha ?nce yapılan a?ıklamada, İkinci D?nya Savaşı'ndan sonra k?resel barış kazanımının sona erdiğine dikkat ?ekilmişti.

Peki bu şartlarda barış nasıl savunulur?

?in tarafından ortaya koyulan K?resel G?venlik İnisiyatifi’nde “b?lgesel barış ve isiktar g?kten d?şmez, herhangi bir ?lkenin l?tfu da değildir, b?lge ?lkelerinin ortak ?abalarnın sonuncudur” ifadesi ge?mektedir.

Singapur bu konuda da ?in’le hemfikirdir. Y?z?l??m? ve n?fus gibi verilere bakıldığında Singapur ?ok b?y?k bir ?lke sayılmaz. Uluslararası stratejik bir konumda yer alan Singapur'un kendi g?venliğini sağlaması hi? kolay değil.

ABD gibi Batılı ?lkeler tarafından sunulan "zeytin dalı" karşısında Singapur, g?venlik ?zerkliğini tamamen başkalarına devretmek yerine stratejik iradesini koruyarak zekice ABD'yle mesafeyi korudu ve ABD ile ittifak anlaşması imzalamadı. Aksine, Singapur b?lge dışındaki t?m b?y?k g??lere karşı a?ık bir tutum sergiledi.

Son yıllarda Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong, Singapur'un ?in ile ABD arasında taraf se?mek istemediğini ve herhangi bir taraf tutmayacağını defalarca ifade etti. Singapur’ın hem ?in’le hem de ABD ile ?ok yakın ve kapsamlı iş birlikleri var.

Singapur’un ASEAN i?erisinde de ?zel bir konumu vardır.

Diyaloğa katılan ?in Askeri Bilimler Akademisi Savaş Araştırma Enstit?s?'nde kıdemli bir araştırmacı olan Cao Yanzhong, her zaman bağımsız bir dış politika s?rd?ren Singapur'un geniş bir uluslararası perspektife sahip olduğunu, Doğu ve Batı k?lt?rlerinin entegrasyonu perspektifinden ?lkenin b?lgesel ilişkilerde ve uluslararası ilişkilerdeki konumunu ve ASEAN'ın t?m Asya-Pasifik b?lgesinin g?venliğindeki rol?n? değerlendirebildiğini kaydetti.

Geniş konsens?s Asya merkezli Shangri-La Diyaloğu’nu d?nyanın en ?nemli g?venlik zirvelerinden ve ?ok taraflı forumlarından biri haline getirdi.

?Ge?en Mayıs ayında ABD liderliğinde Japonya, Hindistan ve Avustralya'nın da katıldığı "D?rtl? G?venlik Diyaloğu" mekanizması kapsamında Hint-Pasifik Deniz Alanı Durumsal Farkındalık Ortaklığı adlı yeni bir plan oluşturuldu. Bu plana g?re ABD ve m?ttefikleri, Pasifik, G?neydoğu Asya ve Hint Okyanusu b?lgelerindeki ?lkelerin deniz g?zetleme kabiliyetlerini geliştirmek i?in deniz ve askeri g?venlik istihbaratını paylaşacak. B?lge dışındaki bir ?lke olarak ABD, sahip olmaması gereken konuşma hakkını kazanmak i?in ASEAN'ı b?lmeye dair tipik bir y?nteme başvurdu.?

Son zamanlarda ABD, "ABD-Japonya-Filipinler" ve "ABD-Filipinler-Avustralya" g?venlik ittifaklarını kışkırtarak ASEAN ?lkeleri arasında Filipinler'i se?ti.

?inli uzman Xu Liping, b?ylesine k???k bir ?ok taraflılığın ASEAN merkezli b?lgesel g?venlik mimarisini etkileyeceğini ve ASEAN'ın diplomatik ilkelerini ve temellerini gevşeteceğini s?yledi.

ABD’nin Asya-Pasifik b?lgesinde liderlik arayışı, ASEAN'ın b?lgedeki merkezi konumuyla ?elişkilidir. Bu defaki diyalogta ?in, ASEAN'ın stratejik bağımsızlığını desteklediğini a?ık?a ortaya koydu.

ASEAN ?lkeleri ABD'nin niyetini a?ık?a g?rebilmektedir. Son zamanlarda, bir dizi ASEAN ?lkesi, t?m tarafları m?mk?n olan en kısa s?rede "G?ney ?in Denizi'nde Davranış Kuralları"nı ortaya koymaya ?ağırarak tutumlarını a?ık?a ifade ettiler. B?lgedeki ?lkeler, bazı ?lkelerin sorunları manip?le etmesinden ve barışı tahrip etmesinden bıkmış durumda.

Tsinghua ?niversitesi Strateji ve G?venlik ?alışmaları Merkezi'nde araştırmacı Zhou Bo, ge?en yıl ?in'in Pelosi’nin s?priz Taiwan gezisine karşı askeri alanda ?? ?nlem aldığını hatırlattı. Zhou, “Ancak bu, acil bir durumda iki ordunun bağlantısının tamamen kesileceği anlamına gelmez. ?in, ABD'den gelen yardım hattı ?ağrılarına uygun şekilde cevap verebilir. Ayrıca ?in'deki ABD askeri ataşesi de b?y?kel?ilik kanalıyla ?in ile temasa ge?ebilir.” dedi.

Aslında, ge?en hafta ABD de dahil olmak ?zere ?in'deki yabancı askeri ataşeler, Beijing Garnizonu’ndaki belirli bir t?meni ziyaret etmeye davet edildi. Bu, ?in'in bu konuda segilediği a?ık tutumu yansıttı. Kaynağa geri d?nersek, bazı olası riskler ABD tarafının tekrarlanan maceralarından kaynaklanmaktadır.

Stratejik d?zeyde ABD ?in’i ?evreleme tavrını değiştirmezse, ?in ve ABD orduları arasında ne kadar ?ok istişare mekanizması bulunursa bulunsun, herhangi bir garanti sağlamak zor olacaktır.

ABD’nin bu kez ?in-ABD savunma bakanları arasındaki g?r?şme konusunu kışkırtması da aynı hedefi alır. ABD tarafı, bir yandan iletişimi g??lendirmek isterken, diğer tarafdan da ?in’in endişelerini g?rmezden gelerek kasten engeller oluşturarak iki ordu arasındaki karşılıklı g?veni ciddi şekilde baltalıyor.

ABD, s?rt?şme yaratarak ?in’le iletişimi "kolaylaştırmayı" umuyor.

Shangri-La Diyaloğu sırasında ?in Savunma Bakanı Li Shangfu, "?in'in Yeni G?venlik İnisiyatifi" konulu bir konuşma yapacak. Li, ayrıca ilgili ?lkelerin heyet başkanlarıyla bir araya gelerek g?venlik ve barışın korunmasını ele alacak.?

Kaynak: ?in Uluslararası Radyosu