Singapur’da 20. Shangri-La Diyalogu’na katılan ?in’in eski Washington b?y?kel?isi Cui Tiankai 4 Haziran’da Reuters’a ?zel a?ıklamalarda bulundu. ?in-ABD ilişkilerine değinen Cui, iki ?lke arasında ?st d?zey savunma diyalogunun yeniden başlatılması i?in ABD’nin samimiyet g?sterip ?in’in ?evresinde askeri g?? konuşlandırmayı durdurması gerektiğini vurguladı.
“Neden okyanusu ge?ip kapımıza kadar geldiler?” diye soran Cui, “Topraklarımıza ve kara sularımıza gereğinden fazla yanaştılar.” diye konuştu. Bunun ?in’in egemenliğine ve toprak b?t?nl?ğ?ne y?nelik bir saygısızlık olduğuna işaret eden Cui, ABD’nin sık?a uyguladığı tek taraflı yaptırımları da eleştirdi.
ABD’nin girişimlerinin ?in-ABD ilişkilerindeki gerginliğe yol a?tığını s?yleyen Cui, “Eğer iyi niyet varsa ve samimiyetle yaklaşılırsa, etkili bir temas y?ntemi bulunabilir.” dedi.
İkili ilişkilerin geleceğine yine de iyimser bakan Cui Tiankai, kısa vadede durumun iyileşebileceğini ve ?in’in her zaman olduğu i?in ABD dahil t?m ?lkelerle diyalog kurmaya hazır olduğunu dile getirdi.
?in Devlet Konseyi ?yesi ve Savunma Bakanı Li Shangfu, 3 Haziran’da Shangri-La Diyalogu’nda yaptığı konuşmada bir şarkının s?zlerini hatırlattı: “Kapıya gelen dost ikramla, ?akal ise av t?feğiyle karşılanır.”
Li, ?in’in barış?ı gelişme yolunda ısrar ederken, aynı zamanda kendi meşru ?ıkarlarını korumaktan vazge?meyeceğini, ?lkenin ?ekirdek ?ıkarlarını feda etmeyeceğini yineledi. Li, Taiwan meselesinin ?in’in en b?y?k ?ekirdek ?ıkarı olduğunun ve ?in ordusunun ulusal egemenliği ve toprak b?t?nl?ğ?n? kararlılıkla koruyacağının altını ?izdi.
"Askeri zıtlaşma neden hep bizim hava sahamızda ger?ekleşiyor?"
“?in’in askeri u?ağı ve gemisinin ABD’nin askeri u?ağı ve gemisini engelleyip kovduğu” iddiasıyla ilgili olarak, ?in Savunma Bakanı Li Shanghai, ?in ve ?ok sayıda ?lkenin deniz ve hava sahasındaki karşılaşmaya ilişkin kural saptadığını a?ıkladı ve şu soruyu y?neltti: “Ben de bir soru sormak istiyorum. Az ?nce bahsettiğiniz sorunlar neden diğer ?lkenin değil de hep ?in’in hava sahasında ve deniz sahası yakınlarında meydana geliyor?”
Reuters’in haberine g?re, ABD Donanması’na bağlı 7. Filo 3 Haziran’da yaptığı a?ıklamada, USS Chung-Hoon adlı destroyer ve Kanada’nın Montreal adlı fırkateynin aynı g?n Taiwan Boğazı’ndan ge?tiğini duyurdu. Montreal’da bulunan Kanadalı gazeteci Machenzie Gray, ?in’in askeri gemisinin rotasını değiştirip “nispeten hızlı bir şekilde” Chung-Hoon’un ?n?nden ge?tiği iddiasında bulundu. Montreal’in kaptanı da iki gemi arasında 150 yarda mesafe kaldığını iddia etti.
?in ve ABD’nin askeri gemilerinin “neredeyse ?arpışacağını” g?steren video NBC gibi medya kuruluşlarında yayınlandı. ABD ordusunun Hint-Pasifik Komutanlığı 3 Haziran g?n? ge? saatlerde a?ıklama yaparak, ?in Donanması’nı ?ok tehlikeli girişimlerde bulunmakla su?ladı.
Buna karşı, ?in Halk Kurtuluş Ordusu’na bağlı Doğu Harekat Alanı Komutanlığı’nın s?zc?s? Shi Yi bir a?ıklama yaparak, ABD ve Kanada’nın askeri gemilerini takip ettiklerini ve yasa ve kurallara g?re tepki g?sterdiklerini kaydetti.
ABD Savunma Bakanı Austin, Shangri-La Diyalogu’nda yaptığı konuşmada, ikili ilişkilerdeki zorluğun sorumluluğunu ?in tarafına y?kleyerek, ?in’in ABD ile pr?zs?z temas kanalını korumak istemediğini kaydetti.
Austin’in ger?ek dışı su?lamasına karşı, ?in Merkezi Askeri Komisyonu’ndan Korgeneral Jing Jianfeng, Austin’in Hint-Pasifik stratejsini kışkırtmasının ABD’nin hegemonyasını korumayı ve gruplaşmayı teşvik etmeyi ama?ladığına dikkat ?ekti.
ABD, Asya-Pasifik b?lgesindeki askeri varlığını artırırken, rutin şekilde hedefli askeri tatbikat ve eğitim faaliyetleri d?zenleyerek b?lgede barış ve istikrarı bozdu, b?lge ?lkelerinin gelişme arayışının temelini sarstı. Bunun arkasındaki asıl ama? konusunda t?m taraflar uyanık olmalıdır.
?
Kaynak ?in Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
