Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesine bağlı Yağdarlı (Ferhani) Köyü, geçmişten günümüze uzanan tarihi izleriyle dikkat çekiyor. Köyde bulunan tarihi su değirmeni, yalnızca tarımsal faaliyetlerde değil, kültürel miras açısından da önemli bulgular barındırıyor.
Su kanalı boyunca, taşlar üzerine işlenmiş çeşitli çizimler göze çarpıyor. Bunlar arasında en dikkat çekici olanı, geçmiş dönemlerden günümüze ulaşan mangala oyunu için karşılıklı yedi oyuğun bulunduğu kaya üzerindeki şekil. Mangala, Türk-İslam medeniyetinde ve Orta Asya'da yaygın olarak oynanan strateji oyunlarından biri olarak biliniyor.
Bunun yanı sıra, balık, yaban keçisi ve geyik gibi hayvan figürlerinin işlendiği petroglifler, bölgenin eski dönemlerdeki yaşamına dair ipuçları sunuyor. Kayalara kazınmış bu figürler, bölgedeki avcılık ve hayvan sembolizmiyle ilgili önemli bilgiler veriyor.
Süryanice Yazıtlar ve Höyüklerdeki Eski Mezarlar
Tarihi su değirmeninin çevresinde kayalara işlenmiş Süryanice yazılar tespit edilmiştir. Bu yazıtlar, bölgedeki Süryani yerleşiminin izlerini taşıması açısından önem arz ediyor.
Köy içinde ve çevresinde 5 ila 10 metre yüksekliğinde iki höyük bulunuyor. Höyüklerde yapılan incelemelerde, içinde eski mezarların yer aldığı belirlenmiştir. Bu mezarlar, bölgedeki eski uygarlıkların defin gelenekleri ve sosyal yapıları hakkında bilgi edinilmesini sağlayabilir.
Bu tür arkeolojik bulgular, Yağdarlı Köyü’nün tarihsel önemini ortaya koyarken, bölgenin korunması ve detaylı araştırmalarla incelenmesi gerektiğini gösteriyor. Uzmanlar tarafından yapılacak kazı ve araştırmalar, Şanlıurfa’nın kadim tarihine yeni ışık tutabilir.
