Şanlıurfa, Türkiye’nin en verimli topraklarından birine sahip olmasına rağmen, son dönemde yaşanan kuraklık ve don felaketleri bölge çiftçilerini büyük bir krizin içine sürükledi. Yaklaşık 1.800.000 dönümlük kuru tarım alanının yüzde 80’inde ciddi zarar meydana geldi. Bu durum, hem çiftçilerin hem de ilin ekonomisinin kaderini olumsuz etkiliyor.
Bölgedeki sonbahar ve kış yağışlarının yetersizliği bitkilerin gelişimini sekteye uğrattı. Ayrıca, Devlet Su İşleri’ ne bağlı sulama birliklerinin suyu geç vermesi, elektrik kesintileri sebebiyle çiftçilerin kendi imkanlarıyla açtıkları kuyuların kullanılamaması gibi sorunlar, zararları daha da büyüttü. Meteorolojik erken uyarı sistemlerinin yetersizliği de çiftçilerin hazırlıksız yakalanmasına neden oldu.
Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) sigortalarının aşırı soğuk zararlarını poliçelerine dahil etmemesi, çiftçilerin sigorta mağduriyetine uğramasına yol açtı. Öte yandan, taban fiyat açıklamalarının gecikmesi ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) desteklerinin yetersiz kalması çiftçilerin ekonomik sıkıntısını derinleştirdi.
Elektrik dağıtım şirketi TEDAŞ’ın plansız ve sık sık yaptığı elektrik kesintileri, sulama faaliyetlerini aksattı ve üretimde büyük kayıplar yaşandı. Sulama birliklerinin çiftçi yerine yandaş memurlara devredilmesi ise uygulamalardaki aksaklıkları artırdı.
Tarım Bakanlığı’nın bölgedeki sorunlara yeterince çözüm üretmemesi, çiftçilerin tepkisini çekiyor. Milli gelirden çiftçiye ayrılması gereken desteğin yarısından azının verildiği belirtilirken, Şanlıurfa’da güneş enerjisi santrali (GES) projelerinin hayata geçirilmemesi de dikkat çekiyor.
Ayrıca, arazi toplulaştırma ve drenaj çalışmalarının 23 yıldır tamamlanamaması, kırsal alanlarda köyler arasında anlaşmazlıklara ve sosyal sorunlara neden oluyor. Köylerde konut yapımı için rezerv alan planlamasının yapılmaması da yaşam standartlarını olumsuz etkiliyor.
Şanlıurfa’nın önemli tarım ürünlerinden Urfa fıstığında da çiftçiler mağdur durumda. Fıstık fiyatlarının yükselmesine rağmen ürünlerini elinde tutamayan çiftçiler, kazancın tüccarlara geçtiğini ifade ediyor. Taban fiyat açıklamalarının geç yapılması, TMO’nun alım garantisi ve lisanslı depoculuk taleplerinin karşılanmaması bu durumu daha da kötüleştiriyor.
CHP Şanlıurfa İl Başkanı Ferhat Karadağ, çiftçilerin yaşadığı bu derin kriz karşısında acil destek çağrısında bulunarak, mağduriyetlerin giderilmesini talep etti.
Şanlıurfa’da tarım sektöründe yaşanan kriz, bölge çiftçilerini zor durumda bıraktı. Kuraklık ve don felaketleri nedeniyle 1.800.000 dönüm kuru tarım alanının yüzde 80’i zarar gördü. Bu kaybın il ekonomisine etkisi yaklaşık 10 milyar TL olarak hesaplanıyor.
Bölgede sonbahar ve kış yağışlarının yetersizliği, bitkilerin gelişimini olumsuz etkiledi. Devlet Su İşleri’ne (DSİ) bağlı sulama birliklerinin suyu geç vermesi, elektrik kesintileri nedeniyle çiftçilerin açtığı kuyuların kullanılamaması, zararları artırdı. Meteorolojik erken uyarı sistemlerinin yetersizliği de sorunu büyüttü.
TARSİM sigorta sisteminin aşırı soğuk zararlarını kapsamaması nedeniyle çiftçiler sigorta mağduriyeti yaşıyor. Ayrıca, taban fiyat açıklamalarının gecikmesi ve yetersizliği, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) yeterince destek vermemesi çiftçilerin sıkıntılarını derinleştiriyor.
Elektrik dağıtım şirketi TEDAŞ tarafından yapılan plansız kesintiler, sulama çalışmalarını aksatıyor. Sulama birliklerinin çiftçi yerine yandaşlara devredilmesi, tarımsal desteklerin aksamasına neden oluyor. Tarım Bakanlığı’nın bölgedeki sorunlara kayıtsız kalması, çiftçilerin tepkisini çekiyor.
Milli gelirden çiftçilere ayrılması gereken payın yarısının bile verilmediği ifade edilirken, bölgede güneş enerjisi santrali (GES) projelerinin hayata geçirilmemesi de eleştiriliyor. Tarımda planlama eksikliklerinin çiftçileri zarar ettirdiği belirtiliyor.
Arazi toplulaştırma ve drenaj çalışmalarının 23 yıldır tamamlanamaması köylerde anlaşmazlıklara yol açarken, kırsalda konut yapımı için rezerv alan planlamasının yapılmaması sosyal sorunları beraberinde getiriyor.
Urfa fıstığı üreticileri ise ürün fiyatlarının yükselmesine rağmen ürün ellerinde kalmadığı için kazancın tüccarlara geçtiğini dile getiriyor. Taban fiyat açıklamalarının geç yapılması, TMO’nun alım garantisi ve lisanslı depoculuk taleplerinin karşılanmaması mağduriyeti artırıyor.
CHP Şanlıurfa İl Başkanı Ferhat Karadağ, yaşanan tarım krizine karşı acil destek çağrısında bulunarak, çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesini talep etti.
