Prof. Dr. Ali Rıza Öztürkmen: “Suya göre ürün seçilmeli, kuraklığa dirençli üretim modeli oluşturulmalı.”
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Rıza Öztürkmen, Türkiye’nin en verimli tarım alanlarından biri olan GAP Bölgesi'nde yaşanan kuraklık tehdidine karşı acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölgesi'nde kuraklık her geçen yıl daha fazla hissedilirken, tarımsal üretim ciddi risklerle karşı karşıya kalıyor. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Rıza Öztürkmen, kuraklık tehdidine karşı tarımsal üretim planlamasının yeniden ele alınması gerektiğini vurgulayarak, özellikle ekim nöbeti sistemlerinin güncellenmesi gerektiğine dikkat çekti.
“Kuraklık Verimi Sıfırladı”
GAP Bölgesi’nde yağışların bu yıl ciddi oranda azaldığını belirten Öztürkmen, "Yağışlarda yer yer yüzde 60’a varan azalma yaşandı. Kuruya ekilen mercimek ve arpa gibi ürünler birçok bölgede hasat edilemeden tarlada bırakıldı. Bu durum hem çiftçimiz hem de ülke tarımı için büyük bir kayıptır" dedi.
Kuraklık kaynaklı verim kayıplarının yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda toprak sağlığı, üretici motivasyonu ve kırsal kalkınma açısından da ciddi sonuçlar doğurduğunu ifade eden Prof. Dr. Öztürkmen, plansız üretim modelinin sürdürülebilir olmadığını söyledi.
“Ekim Nöbeti Tarımın Sigortasıdır”
Ekim nöbeti (münavebe) sistemlerinin yalnızca ürün verimliliği açısından değil, toprak sağlığı ve su kullanımı açısından da kritik bir rol oynadığını belirten Öztürkmen, şunları kaydetti:
“Sürekli aynı ürünün ekildiği tarlalarda hem verim düşer hem de toprak yorulur. Bu yıl yaşadığımız kuraklık, tek tip üretimin ne kadar riskli olduğunu ortaya koydu. Ekim nöbetiyle hem suya duyarlı ürünleri tercih edebiliriz hem de toprak yapısını koruyabiliriz.”
“Su Bütçesi Bilimsel Verilere Göre Hazırlanmalı”
İklim değişikliği etkilerinin bölgede her yıl daha da arttığını vurgulayan Prof. Dr. Öztürkmen, önümüzdeki yıllarda daha büyük kuraklıkların yaşanabileceği uyarısında bulundu:
“Bu yıl yaşanan yağış azalması önümüzdeki sene yüzde 70’e çıkabilir. Bu nedenle havza bazlı su planlamasına geçilmeli, her karış toprağın ne kadar suya ihtiyaç duyduğu bilimsel verilerle belirlenmeli. Aynı zamanda modern sulama sistemleri yaygınlaştırılmalı, geleneksel yöntemlerle hem suyu hem emeği kaybediyoruz.”
GAP’ta Yeni Tarımsal Strateji Kaçınılmaz
Uzmanlara göre, GAP’ın başlangıç hedefi olan sulama temelli verimli tarımsal üretim, iklim krizi ve plansız üretim nedeniyle ciddi biçimde tehdit altında. Tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması için ekim nöbeti uygulamaları teşvik edilmeli, çiftçiye danışmanlık ve eğitim destekleri artırılmalı, suya göre ürün seçimi yapılmalı.
GAP gibi Türkiye'nin en stratejik tarım bölgesinde yaşanan kuraklık, sadece bugünün değil, yarının gıda güvenliğini de tehdit ediyor. Prof. Dr. Öztürkmen’in “ekim nöbeti” uyarısı, yalnızca bir bilimsel görüş değil, aynı zamanda ülke tarımı için hayati bir yön çizme çağrısı niteliği taşıyor.
