Sanayi üretimi Temmuz’da kısmen köprü-günü etkisine bağlı hızlı bir geri çekilmenin ardından Ağustos’ta toparlandı. Takvim etkisi ve mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretim endeksi Ağustos’ta aylık %5,4’lük artışla Temmuz’da yaşanan %3,4’lük geri çekilmeyi (-%4,2’den bu ay -%3,4’e revize edildiği görülüyor) fazlasıyla telafi etti. Geçen ayki değerlendirmemizde, Temmuz’daki sert geri çekilmenin kısmen “köprü-günü” etkisine, daha açık bir ifadeyle 1 haftalık Bayrak tatili ile öncesindeki “15 Temmuz” tatilini birleştirme eğilimine bağlamıştık. Ağustos’taki toparlanmayla birlikte, sanayi üretim endeksinin Haziran’daki seviyesinin %1,9 üzerine çıktığı görülüyor, ki bunun da aylık %0,9’luk artış temposuna tekabül ettiğini söyleyebiliriz. Böylece salgının ortaya çıkmasıyla yaşanan ani duruşun ardından sanayi üretiminde başlayan artış eğiliminin kesintisiz devam ettiği ve bu süreçte dipten toparlanmanın %75’e ulaştığı ve salgın öncesi seviyelerin de %15 kadar üzerine çıkıldığı görülüyor.

Hizmet sektörlerinde de yeniden açılmalara bağlı olarak güçlü bir seyir var. Kısıtlamalar sonrası yeniden açılmalara bağlı olarak Haziran’da aylık %15,0 artış gösteren perakende satış hacim endeksi Temmuz’daki aylık %0,7’lik bir artışın ardından, Ağustos’ta da %0,3’lük bir tempoda azalan bir hızla da olsa artmaya devam etti. Yıllık bazda ise büyüme (takvim etkisinden arındırılmış) %15,0’e ulaşmış durumda. Sektörel ciro endekslerine bakıldığında, perakende ve toptan ticaret ciro endeksinde yıllık bazda %16,6’lık reel artış var (TÜFE endeksi ile düzeltildiğinde). Hizmet (ticaret dışı) ciro endeksinde özellikle turizm ve bağlantılı sektörlerdeki toparlanmaya bağlı olarak, yıllık bazda %40,0 reel artış olduğu görülüyor. İnşaat ciro endeksinde ise yıllık %36,7’lik nominal büyüme reel olarak %6 civarı azalış (yurtiçi ÜFE enflasyonu ile düzeltildiğinde) anlamına gelse de, bu önceki aylara göre bir toparlanma olduğuna işaret ediyor. Lütfen 2-9nolu grafiklere bakınız.

2021 yılı GSYH büyümesi %8,5, hatta bir miktar üzerinde gerçekleşebilir. Özetle, sanayi üretimindeki ivmelenmenin özellikle ihracat performansına bağlı olarak devam ettiği ve buna salgına bağlı kısıtlamaların kalkmasıyla hizmet sektörlerinde yaşanan canlılığın da eklenmesiyle, ekonomik aktivitenin güçlü seyretmeye devam ettiği görülüyor. Yılın geri kalanında iç talepte bir miktar yavaşlama olsa bile, son dönemde güç kazanan ihracat performansı ve yılbaşından bu yana yaşanan büyüme gerçekleşmesi dikkate alınırsa, 2021 yılı GSYH büyümesi %8,5 seviyesinde hatta bir miktar üzerinde gerçekleşebilir. Bununla beraber, güçlü baz etkilerinin devreye girmesiyle, 2022’nin başlarından itibaren sanayi üretiminde yıllık büyüme rakamlarının ciddi anlamda gerilediğini (hatta sıfıra yaklaştığını) görebiliriz. Bu sürecin para politikası kararlarına etkisi yakından takip edilmeli.  

Kaynak Gedik Yatırım
Hibya Haber Ajansı