Obezite cerrahisi hakkında en çok merak edilen 8 soru

D?nya Sağlık ?rg?t?’n?n 21. y?zyılın en ciddi sağlık sorunlarından biri olarak ilan ettiği obezite, d?nyada her 4 kişiden birinde g?r?l?yor. T?rkiye’de de yetişkin n?fusun y?zde 67’sinin fazla kilolu, y?zde 32’sinin obezite hastası olduğu belirtiliyor. Bir başka deyişle, ?lkemizde neredeyse her 3 kişiden biri obeziteyle m?cadele ediyor! ‘V?cutta sağlığı bozacak ?l??de aşırı yağ birikmesi’ olarak tanımlanan obezitenin artışına paralel olarak başta kalp damar hastalıkları olmak ?zere, diyabet, solunum problemleri, kas-eklem hastalıkları ve inme gibi t?m v?cudumuzu etkileyen hastalıkların sıklığında ciddi y?kseliş g?r?l?yor. ?lkemizde obezite oranlarında yaşanan artış doğrultusunda obezite ameliyatlarına olan başvurular da g?n ge?tik?e artıyor.

Acıbadem Bakırk?y Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici,?g?n?m?zde obezite cerrahilerinden ?ok b?y?k başarılar elde edilebildiğine dikkat ?ekerek, “Obezite cerrahisinin kilo kaybı i?in etkili bir tedavi se?eneği olduğu, tip 2 diyabet, hipertansiyon ve uyku apnesi gibi obeziteyle ilişkili sağlık problemlerinde de ?ok ciddi iyileşmeler sağladığı, yapılan ?ok sayıda araştırmalarla g?sterildi. ?stelik toplumdaki yaygın inanışın aksine, obeziteyle ilgili edinilen tecr?beler ve teknolojik gelişmeler sayesinde, tam teşekk?ll? hastanelerde ve uzman ellerde ger?ekleştiğinde, obezite cerrahisindeki risk safra kesesi ve diz protezi gibi ameliyatlardan daha y?ksek olmuyor.” dedi

Obezite cerrahisi hangi durumlarda uygulanıyor??

Obezite cerrahisinin hangi durumlarda uygulandığına değinen Do?. Dr. Ey?p Gemici, “ Obezitenin belirlenmesinde pratik bir ?l??m olan v?cut kitle indeksinden (VKİ) faydalanılıyor. Bu y?ntemle obezite; kilogram cinsinden kilonun, kişinin metre cinsinden boyunun karesine (kg / m2) b?l?nmesiyle belirleniyor. Buna g?re v?cut kitle indeksi 25 ile 30 arasında olanlar fazla kilolu, 30 veya daha y?ksek olanlar ise obez olarak tanımlanıyor. Ancak bu y?ntem fazla kilosundan yakınan herkese uygulanmıyor. Diyet ve egzersize rağmen başarılı kilo veremeyen, ameliyat olmasında tıbbi a?ıdan engeli olmayan, yeme bozukluğu sorunu yaşamayan ve psikolojik a?ıdan dengede olan kilolu kişilere obezite cerrahisi ?neriliyor. Kişinin obezite cerrahisine uygun olup olmadığı uluslararası rehberler tarafından belirlenmiş.? Buna g?re;? “V?cut Kitle İndeksi ≥ 40 kg/m? olan veya V?cut Kitle İndeksi 35- 39.9 kg/m? olan ve obeziteyle ilişkili bir veya daha fazla hastalığı olanlar (Hipertansiyon, Tip 2 diyabet, uyku apnesi, yağlı karaciğer, kemik eklem hastalıkları gibi) veya V?cut Kitle İndeksi 30- 34.9 kg/m? olup optimal tedaviye rağmen d?zelmeyen tip 2 diyabeti olanlar, obezite ameliyatına uygun adaylar olarak kabul ediliyor. “ dedi.

Obezite cerrahisi sağlığı nasıl etkiliyor?

“Obezite cerrahisinin temel amacı, fazla kilonun neden olduğu metabolik hastalıkları iyileştirmek, hastanın ?ok daha sağlıklı bir bedene kavuşmasını sağlamak.” diye belirten Do?. Dr. Ey?p Gemici, “Obezite cerrahisiyle besin alımı ve/veya besin emiliminin kısıtlanması sonucunda v?cutta bir dizi hormonal ve sinirsel değişimler gelişiyor. B?ylece obezitenin neden olduğu sağlık sorunlarında ?ok ciddi oranlarda iyileşmeler g?r?l?yor. Ayrıca cerrahi sonrasında istikrarlı bir şekilde kilo kaybı oluşuyor. Bir?ok bilimsel ?alışma, ameliyattan hemen sonra kan şekeri ve kan basıncı d?zeylerinde ?ok hızlı iyileşmeler g?r?ld?ğ?n? tespit etmiş. ?yle ki tip 2 diyabette y?zde 85’e, hipertansiyonda y?zde 80’e ve tıkayıcı uyku apnesinde y?zde 90’a varan d?zelmeler bildirilmiş. Bunun yanı sıra obeziteyle ilişkili kanser riskinde azalma g?r?ld?ğ?, kalp-damar hastalıkları, kas-eklem hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, hormonal hastalıklar ve psikolojik bozuklukların da gerilediği kaydedilmiş.” ifadelerini kullandı.

Obezite cerrahisinde hangi y?ntemler uygulanıyor?

Obezite cerrahisinde uygulanan teknikler 3 başlık altında sınıflandırıyor. Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici,?bu y?ntemleri ş?yle ?zetledi:

“Gıda alımını kısıtlayan teknikler:?D?nyada en sık kullanılan ve herkes tarafından bilinen bir teknik olan t?p mide ameliyatı bu sınıfta yer alıyor. Bu y?ntemde ama?, mide hacmini azaltmak i?in mideyi k???k bir t?p haline getirip, alınan besin miktarını azaltmak ?

Gıda emilimini azaltan teknikler:?Bu y?ntemde ama?, besinin ince bağırsaklardan emildiği y?zey alanını azaltarak v?cuda daha az kalori alınmasını temin etmek. Biliopankreatik saptırma ameliyatı bu y?ntemler arasında yer alıyor.?

Gıda alımını kısıtlayan ve gıda emilimini azaltan kombine teknikler:?Mini Gastrik Bypass ve Roux-en-Y Gastrik Bypass ameliyatları ?rnek olarak verilebilir. Bu ameliyatlarda mide hacmi azaltılarak ve belirli bir miktar ince bağırsak da emilim alanı dışında tutularak kalori alımı kısıtlanıyor.”

Hangi y?ntemin uygulanacağı nasıl belirleniyor?

Obezite cerrahisinde hangi y?ntemin uygulanacağının nasıl belirlendiğine de değinen Gemici, “En az riskle en y?ksek başarıyı elde edecek tekniği belirlemek obezite cerrahisinde b?y?k ?nem taşıyor. İlk olarak hastanın beklentilerinin net olarak ortaya konulması gerekiyor. Eşlik eden diyabet, hipertansiyon, crohn ve ?lseratif kolit gibi hastalıkların, kullanılan ila?ların, alkol t?ketiminin, yeme alışkanlığının, fiziksel aktivitelerin ve psikolojik durumunun belirlenmesi b?y?k ?nem taşıyor. Daha ?nce uygulanan m?dahaleler ve/veya ameliyat ?yk?s? varsa ayrıntılarıyla ?ğreniliyor. Ardından yapılan kan tahlilleriyle v?cut rezervleri ortaya konuluyor. T?m bu bilgiler değerlendirilerek kişiye uygulanacak olan en uygun cerrahi teknik, standart uygulama adımlarıyla yapılıyor.” dedi.

Obezite cerrahisi riskli bir y?ntem mi??

Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici:“İnsan bedenine yapılan t?m cerrahi m?dahalelerde olduğu gibi obezite cerrahisinde de bazı riskler olabiliyor. Ancak obezite cerrahisi uzun yıllardır yapılan, etkinliğini ve g?venliğini ispat etmiş, sonu?ları net olarak belirlenmiş bir tedavi y?ntemidir. Ayrıca bilimsel ?alışmalara g?re; obezite cerrahisi g?n?m?zde safra kesesi ya da diz protezi ameliyatlarından daha fazla risk i?ermiyor. Uygun hasta se?imi, hastanın yeterli seviyede değerlendirilmesi, tecr?beli hekim ve multidisipliner yaklaşım g?steren ekibin varlığı, kaliteli ve teknolojik malzeme kullanımı, sıkı hasta takibi, sorumluluklarının farkında olup ?devlerini yerine getiren hasta, obezite cerrahisinde başarıyı sağlayıp riski azaltan en ?nemli parametreleri oluşturuyor.”? ?şeklinde konuştu.

Obezite cerrahisi sonrasında ne kadar s?rede ka? kilo veriliyor??

Obezite cerrahisi işleminden sonra ki s?rede oluşan kilo kaybının kişiye g?re değişkenlik g?sterdiğini s?yleyen Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici, “Kaybedilen kilo; uygulanan ameliyat tekniğine, eşlik eden hastalığa, kişinin sağlıklı beslenme programına uyum g?stermesine, fiziksel aktivitesine ve bireysel ?zelliklerine g?re değişkenlik g?steriyor. Obezite cerrahisi sonrasında genel olarak ilk 6 ayda fazla kilonun yarısı, birinci yılın sonunda da fazla kilonun y?zde 70-80’i kaybediliyor. Yani kabaca bir ?rnek verilirse; boyu 170 cm olup v?cut ağırlığı 120 kg olan bir kişi obezite cerrahisi sonrasında ilk 6 ayda ortalama olarak 30-35 kg, ilk yılın sonunda da 40-45 kg kaybediyor.” diye devam etti.

Obezite cerrahisinden sonra tekrar kilo alma riski var mı?

Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici, obezite cerrahisi sonrasında ortalama olarak 1.5 – 2 yıl istikrarlı bir şekilde kilo kaybı g?r?ld?ğ?ne işaret ederek, “Yeniden kilo alımı da ağırlıklı olarak 2 yıldan sonra ortaya ?ıkıyor. Bilimsel ?alışmalarda, ameliyat sonrasında y?zde 20 oranında geri kilo alımı bildiriliyor. Yetersiz cerrahi teknik, kişinin ameliyat sonrasındaki s?rece uyum g?sterememesi ve duygusal yeme bozukluğunun varlığı, geri kilo alımında en ?nemli fakt?rleri oluşturuyor.” bilgisini verdi.

Obezite cerrahisinden sonra takibin ?nemi nedir?

Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici, obezite cerrahisi sonrasında hasta takibinin en az başarılı bir ameliyat yapmak kadar ?nem taşıdığına dikkat ?ekerek, “Zira obezite cerrahisi sonrasında takip edilmeyen hastalarda; yeme bozukluğu, v?cutta sarkma, sa? d?k?lmeleri, metabolik ve psikolojik sorunlar ile geri kilo alımı gibi problemler daha sık g?r?l?yor.” ifadelerini kullandı. Genel Cerrahi Uzmanı Do?. Dr. Ey?p Gemici, “Cerrahi sonrasında birinci hafta, birinci ay, ???nc? ay, altıncı ay, birinci yıl ve sonrasında yıllık takip ?neriliyor. Bunun yanı sıra kişinin ihtiya?larına g?re, ara takiplerle s?rekli bağlantı halinde kalmak gerekiyor. Bu takip s?recinde; hastanın v?cut yapısının değerlendirilmesi, aralıklı olarak kan değerlerinin takip edilerek ihtiya? halinde hızlıca takviye edilmesi, hastanın motivasyonunu ve uyumunu en ?st seviyede tutması b?y?k ?nem taşıyor. Sağlıklı beslenme alışkanlığının benimsenmesi ve fiziksel aktivitenin artırılması s?recinde hastaya sunulan profesyonel destek başarıyı getiriyor.” diyerek s?zlerini noktaladı.