DTÖ'nün yayınladığı son “Küresel Ticaret Görünümü ve İstatistikleri” raporunda, DTÖ 2025 yılı ticaret hacmi büyümesinin, ticaret kuruluşunun Ağustos raporundaki önceki tahmin olan yüzde 0,9'dan keskin bir artışla yüzde 2,4 olacağını öngördü.
Ancak, gelecek yıl için görünüm o kadar da parlak değil. Örgüt, gelecek yıl için önceki yüzde 1,8'lik ticaret hacmi büyüme beklentisini yüzde 0,5'e düşürdü.
DTÖ açıklamasında, “Küresel ekonominin soğuması ve yüksek gümrük vergilerinin tam etkisinin nihayet bir yıl boyunca hissedilmesi nedeniyle, 2026 yılında ticaret büyümesinin yavaşlaması bekleniyor” denildi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Nisan ayında geniş kapsamlı gümrük vergisi rejimiyle dostlarını ve piyasaları şok etmesinden bu yana, ticaret tarifeleri küresel ticaretin baskın bir özelliği ve engeli haline geldi.
Ülkeler Beyaz Saray ile ticaret anlaşmaları yapmak için çabaladılar, ancak İngiltere gibi müttefikler bile ABD'ye ihraç edilen mallara yüzde 10'luk bir temel gümrük vergisi uygulandığını gördüler.
Küresel ticaret hacmi 2025'in ilk yarısında yıllık bazda yüzde 4,9 artışla keskin bir şekilde yükseldi ve bu güçlü büyümeye birkaç faktör katkı yaptı.
Bunlar arasında, daha yüksek ticaret tarifeleri beklentisiyle ABD'ye yapılan ithalatın önceden yapılması ve enflasyonun düşmesi, destekleyici maliye politikaları ve sıkı işgücü piyasalarının büyük ekonomilerde reel gelirleri ve harcamaları artırmasıyla oluşan elverişli makroekonomik koşullar yer aldı.
Gelişmekte olan pazarlardaki güçlü büyüme ve yarı iletkenler, sunucular ve telekomünikasyon ekipmanları dahil olmak üzere yapay zeka ile ilgili ürünlere olan talebin artması da küresel ticaretin büyümesini destekledi. Yapay zeka ile ilgili harcamalar, yılın ilk yarısında toplam ticaret büyümesinin neredeyse yarısını oluşturdu ve değer açısından yıllık bazda yüzde 20 yükseldi.
Yapay zeka ile ilgili ürünlerin geliştirilmesinde küresel rekabet kızıştı. DTÖ, 2025 yılının ilk yarısında küresel yapay zeka ile ilgili ticaret büyümesinin yaklaşık beşte birinin ABD'den kaynaklandığını belirtti. Ancak büyümenin büyük kısmı Asya'dan geldi ve aynı dönemde küresel yapay zeka ile ilgili ticaret büyümesinin yaklaşık üçte ikisini oluşturdu.
DTÖ raporunda, “Ticaret büyümesi, ham silikon ve özel gazlardan bulut platformlarını ve yapay zeka uygulamalarını çalıştıran cihazlara kadar dijital değer zincirinin tamamını kapsadı. Asya'nın yapay zeka ile ilgili ürünlerdeki ihracat performansı, bu sektöre yapılan yatırımlardaki dünya çapındaki artışla uyumlu olarak güçlüydü” denildi.
DTÖ ekonomistleri, son tahminlere ilişkin önemli bir aşağı yönlü riskin, ticaret kısıtlayıcı önlemlerin ve politika belirsizliğinin daha fazla ekonomi ve sektöre yayılması olduğunu belirtti. Olumlu tarafta ise, yapay zeka ile ilgili mal ve hizmetlerin ticaretindeki sürdürülebilir büyümenin, küresel ticarete orta vadede bir ivme kazandırabileceğini söylediler.
Küresel hizmet ihracatındaki büyümenin 2024'te yüzde 6,8'den 2025'te yüzde 4,6'ya ve 2026'da yüzde 4,4'e yavaşlaması bekleniyor. DTÖ, ileriye bakıldığında, gelişmiş ekonomilerde ticaret ve imalat üretiminde zayıflama belirtilerinin şimdiden gözlemlendiğini, bunların arasında iş ve tüketici güvenindeki düşüş ile istihdam ve gelirlerdeki yavaşlama olduğunu belirtti.
Hibya Haber Ajansı
