TÜRKİYE VE EKONOMİSİ

Dış Ticaret Uzmanı Suat Elibüyük

10-05-2023 23:01

kinci Dünya Savaşından sonra hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler icin önemli bir iktisadi amaç olan Ekonomik büyüme kavramı iktisadi yapıda nitelik ve nicelik açısından gelişmeyi ve iyileşmeyi dolayısıyla kişi başına milli gelirdeki artışı ifade eder. Uzun yıllardır iktisatçılar tartışma konusu olan  Modern ekonominin  sihirli kavramı Ekonomik Büyümenin temel dayanağı süreklilik üzerinedir. Bu anlamda; büyümenin temel belirleyicileri teknolojik gelişme, sermaye birikimi ve istihdam artışı sağlayamayan ekonomi dengede olsa bile büyümesi durduğundan sürekli gelişen ve büyüyen ekonomiler karşısında gerilemeye hatta çökmeye mahkumdur.
        Türkiye ekonomisi açısından da uzun yıllardır iktisadi bir amaç olan ekonomik büyüme 1980'li yıllardan itibaren dışa açık büyüme modeli tercih edilmesi ile ihracata yönelik büyüme uygulanmaya başlanmış ve  bu dönemde yakalanan hızlı büyüme ivmesi 1990'ların sonunda istikrarsızlıklar nedeniyle sekteye uğrayarak 2001 krizi ile son  bulmuştur. Türkiye ekonomisi büyüme eğilimi açısından istikrarsız bir seyir izlendiğinden ve verimlilik artışı sağlanamadığından nitelik olarak etkin olmayan bir büyüme sağlanmıştır. Ekonomik büyümedeki  istikrarsızlığın başlıca nedenleri arasında artan kaynak ihtiyacı, yatırımların istikrarsızlığı, yüksek enflasyon, düşük AR-GE yatırımları sonucu verimlilik artışının sağlanamaması ve işsizlik artışı sayılabilir.
    Türkiye ekonomisinde 2000'li yıllardan itibaren ise farklı dinamiklerinden beslenen büyüme dönemleri gözlemlenmektedir.  Birincisi 2001 krizden sonra uygulanan  politikalar ve ekonomide yapılan yapısal reformlar ile enflasyonun normal seviyelerde olması, özel sektöre yönelimin ve yabancı yatırımların artması  sonucunda verimlilikteki artışa dayalı ortalama %7'lik büyüme oranı sağlanan 2002-2006 arasındaki dönemdir. Ayrıca,  bu dönemde toplumun refah seviyesi yükseldi ve gelir dağılımındaki eşitsizlik nisbeten azaldı. İkincisi ise 2006' ya kadar yabancı sermaye yatırımı ile büyüyen ekonominin 2007 yılından itibaren özellikle 2009 krizi ile birlikte yabancı sermayenin yön değiştirmesi ile büyümenin dinamiklerinin değiştiği ve günümüze kadar gelen dönemdir. Yabancı sermaye akışının azalması ve yabancı yatırımla  gelen teknolojinin sabit kalması, büyümenin en onemli dinami klerinden olan teknoloji üretiminin olmaması ve ihracatın düşük teknoloji gerektiren ürünlere yönelik olması büyümeyi olumsuz etkiledi.Inşaat sektörüne ağırlık veren büyüme modelinin uygulanması istihdam artışını sağlasa da verimliliği artırarak sürdürülebilir bir ivmenin yakalanması açoısından sağlıksız bir  büyüme sağladı. Bunlara ek olarak artan nüfus karşısında üretimin arttırılamaması refah seviyesini düşürdü, niteliksiz bir büyümenin gelir dağılımıdaki eşitsizliği arttırdı.
              Büyüme sadece ekonomik bir kavram değil aynı zamanda sosyolojik olarak toplumu etkileyen bir süreçtir. Türkiye'nin niteliksiz ekonomik büyümesi toplumu kültürel ve sosyolojik olarak olumsuz etkilemektedir. Artan gelir dağılımdaki eşitsizlik yoksulluğu arttırmakta, eğitim seviyesini ve kalitesini düşürmekte, okul çağındaki nufüsu çalışmaya yönlendirerek eğitimli nüfus sayısını düşürmekte. Verimlilik artışına dayalı büyüme toplumdaki bireylerin ekonomik gücünü ve buna bağlı olarak yaşam seviyesini yükseltecektir. Gelir adaletine dayalı büyüme ile geçim derdi kalmayan toplumdaki insanların eğitime, bilime ve araştırmaya yönelmesi sağlanacak, bilginin peşine düşen toplum kaçınılmaz  bilimsel gelişmeler ve ilerlemeler kaydedecektir.
           Büyümenin sürdürülebilirliği verimlilik artışına bağlı bir olgudur.Gelir ve servet dağılımındaki adaletsizlik ile zengin ve fakir arasındaki makasın boyutu büyümenin sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurların başında gelmektedir. Türkiye ekonomisinde yaşanan büyüme süreçlerinin süreklilik içeren verimlilik artışından uzak olması ve sürdürülebilirlilik anlayışının olmaması istikrarsız seyir eden ekonomiye sebep olmuştur.
          Türk ekonomisinin büyüme yönünde ivme yapabilmesi için verimliliğin temel dinamiklerinden olan teknolojiye yatırım yapılması ve teknolojik gelişmeleri sağlayacak AR-GE çalışmalarına gerekli kaynağın ayrılması zorunlu bir ihtiyaçtır. Atıl kaynakların üretime kazandırılması, eğitimin kalitesini yükseltilmesi, serbest pfiyasa mekanizmasına işlerlik kazandırılması ve yabancı sermayeye güven verecek yapısal reformları uygulanması, kurumların bağımsızlığın sağlanması, demokratik yapının sağlam zemine oturtulması Türkiyenin ekonomik ve toplumsal kapasitesine uygun büyüme oranının yakalayabilmesi için hayati önem taşımaktadır. Büyümenin sürdürülebilirliği verimlilik artışına bağlı bir olgudur.Sonuçta, Türkiye ekonomisi verimliliğe dayalı sürdürülebilir nitelikli büyümeyi sağlayacak kabileyete sahiptir.

DİĞER YAZILARI KOBİ'lerin e-ihracat Sorunları ve Çözüm Önerileri 01-01-1970 03:00 Döviz Krizi Nedir? 01-01-1970 03:00 CHP ,TOPLUMSAL MUHALEFET VE TARİHCİ CAN BALCIĞLU İLE SEÇİM ANALİZİ 01-01-1970 03:00 DIŞ TİCARET NEDEN ÖNEMLİ 01-01-1970 03:00 EKONOMİ NASIL DÜZELİR? 01-01-1970 03:00 MERKEZ BANKASININ GÖREVİ VE BAĞIMSIZLIĞI 01-01-1970 03:00 2023 DIŞ TİCARET AÇIĞI REKOR KIRDI 01-01-1970 03:00 EKONOMİDE DURUM NEDEN DEĞİŞMEZ 01-01-1970 03:00 KAÇAKÇILIK VE ORGANİZE ŞUÇLAR 01-01-1970 03:00 DIŞ TİCARETTE SORUNLR 01-01-1970 03:00 KRİZ YÖNETİMİ 01-01-1970 03:00 EKONOMİNİN GÜÇSÜZ VE DIŞA BAĞIMLIĞI 01-01-1970 03:00 EKONOMİDE YAPILAN HATALAR 01-01-1970 03:00 CHP,HANÇER VE EKONOMİ 01-01-1970 03:00 CUMHURİYET 01-01-1970 03:00 Tarihçi Can Balcıoğlu'na Verdikleri Bilgi için ve Katkılarından Dolayı Teşekkürler 01-01-1970 03:00 Stagflasyon nedir? 01-01-1970 03:00 Brics ülkeleri grafiği 01-01-1970 03:00 DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI NASIL YAPILIR-2 01-01-1970 03:00 Dış Pazar Araştırması Nasıl Yapılır? 01-01-1970 03:00 Atatürk ve milli ekonomi 01-01-1970 03:00 Kadına Şiddet 01-01-1970 03:00 Japonya'nın kaizen modeli 01-01-1970 03:00 İhracat Pazar Araştırması 01-01-1970 03:00 İHRACATIN ÖZENDİRİLMESI 01-01-1970 03:00 İngiltere - Birleşik Krallık 01-01-1970 03:00 japonya ekonomisi 01-01-1970 03:00 Çin Halk Cumhuriyeti'nin yeni ipek yolu projesi 01-01-1970 03:00 ATATÜRK, DEMİRYOLLARI VE ÇİN 01-01-1970 03:00 Enflasyon ve Faiz Oranları 01-01-1970 03:00 DIŞ BORÇ 01-01-1970 03:00 Türkiye çalışmayarak, tatilleri uzatarak, tüketimi artırarak büyümektedir 01-01-1970 03:00 Arjantin ve Türkiye'nin Kaderi-1 01-01-1970 03:00 İHRACAT YERiNE CARİ AÇIK PATLADI 01-01-1970 03:00 DIŞ TİCARET NEDİR ? NASIL YAPILIR? 01-01-1970 03:00 İHRACAT VE 32 SAYILI KARAR'IN 8/A MADDESİ 01-01-1970 03:00 ARJANTİN EKONOMİSİ VE TÜRKİYE 01-01-1970 03:00 Güney Kore Dış Ticaret Genel Bakış 01-01-1970 03:00 İTHALAT 01-01-1970 03:00 REZERVLER, KMK , BORÇ 01-01-1970 03:00 28 MAYIS NİÇİN ÖNEMLİ -2 01-01-1970 03:00 TARIM VE İTHALAT 01-01-1970 03:00 28 Mayıs için önemli 01-01-1970 03:00 MUSTAFA KEMAL 01-01-1970 03:00 DİN ,EKONOMİ,CEHALET 01-01-1970 03:00 Almanya ihracat düzenlemeler 01-01-1970 03:00 DOLARİZASYON NEDENLERİ NELERDİR? 01-01-1970 03:00 1 Mayıs 1977 01-01-1970 03:00 Meksika Ekonomisi ve Dış Ticaret Verileri 01-01-1970 03:00 Dış Ticarette Sahtecilik ve Dolandırıcılık 01-01-1970 03:00 Üretmeyen Türkiye 01-01-1970 03:00 Deprem gerçeği 01-01-1970 03:00 KARŞI DEVRİM HAREKETİ 01-01-1970 03:00 RÜŞVET VE AZ GELİŞMİŞİLİK 01-01-1970 03:00 Dünya ticareti,son yıllarda ciddi sorunlarla karşılamaktadır 01-01-1970 03:00 Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulduğunda Osmanlı İmparatorluğu'ndan her açıdan enkaz devralmıştı 01-01-1970 03:00